ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙΙ(Θ) // Ανακοίνωση εργασίας

Καλώ όλους τους εγγεγραμμένους στο θεωρητικό μέρος του μαθήματος, αύριο Παρασκευή 16/12 (14:30-17:30), όπου θα ανακοινώσω την ερευνητική εργασία που οφείλετε να ετοιμάσετε.

Θα συζητηθούν το θεματικό αντικείμενο, προτεινόμενη μεθοδολογία εργασίας, σχετιζόμενοι πόροι αναφοράς, προθεσμία και μορφή παράδοσης. Η επιτυχής ή μη ολοκλήρωση της εργασίας, θα σας πιστώσει ή όχι με αντίστοιχο βαθμό, ο οποίος ορίζεται σε ποσοστό 20% επί της τελικής βαθμολογίας του θεωρητικού μέρους του μαθήματος.

ΣΗΜ.: Η ενημέρωση αυτή έγινε σε όσους έχουν καταχωρήσει στοιχεία επικοινωνίας εδώ. Παρακαλώ διαδώστε το, και ενημερώστε συναδέλφους σας που τυχόν τους ενδιαφέρει.

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙΙ(Θ) // Σχετικά με την Παρασκευή, 11-Νοε-2011

Πληροφορούμαι ότι δημιουργήθηκε επιπλέον εργαστηριακό τμήμα και ως εκ τούτου, ενδέχεται να υπάρξουν μικρές μεταβολές στο ωρολόγιο πρόγραμμα. Για πληροφορίες και εγγραφή απευθυνθείτε στον κ. Κ. Κολοκυθά.

Ως προς θεωρητικό μέρος του μαθήματος, η συνάντησή μας θα πραγματοποιηθεί στις 14:30-17:30.

Πληροφορούμαι επίσης, ότι υπάρχει ενδεχόμενο συμμετοχής σας σε πορεία. Λόγω των στενών χρονικών περιθωρίων και με σκοπό να μη χαθεί μια ακόμα διδακτική εβδομάδα, αποσαφηνίζω πως εφόσον η Διεύθυνση ΔΕΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙ ΕΠΙΣΗΜΑ πως η σχολή θα είναι κλειστή, το μάθημα θα πραγματοποιηθεί.

Παρακαλώ διαδώστε το και ενημερώστε συναδέλφους σας που τυχόν τους ενδιαφέρει.

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙΙ(Θ) // Έναρξη μαθημάτων την Παρασκευή, 04-Νοε-2011

Καλώ όλους τους εγγεγραμμένους στο θεωρητικό μέρος του μαθήματος, τη μεθεπόμενη Παρασκευή 04/11 (11:30-14:30), όπου θα πραγματοποιηθεί η εισαγωγική διάλεξη και θα καλυφθεί η ύλη της πρώτης διδακτικής ενότητας. Παρακαλώ διαδώστε το, και ενημερώστε συναδέλφους σας που τυχόν τους ενδιαφέρει.

Σημ.: Η θεματολογία των προγραμματισμένων διαλέξεων είναι διαθέσιμη, καθώς επίσης ενδεικτικοί πόροι και βοηθήματα μελέτης ανά διάλεξη.

Σημ. 2: Για την αποτελεσματική ενημέρωση σας, συνιστώ σε όλους όσοι προτίθεστε να παρακολουθήσετε, οπωσδήποτε να καταχωρήσετε στοιχεία επικοινωνίας εδώ. Η καταχώρηση των στοιχείων σας με ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΣ χαρακτήρες και της προσωπικής σας διεύθυνσης e-mail με μορφή [username]@teiath.gr είναι υποχρεωτική. Η διαδικασία απόκτησης λογαριασμού e-mail από το Τ.Ε.Ι. Αθήνας είναι απλή και μπορείτε να παραλαβετε τα στοιχεία σύνδεσης  μέσω της ιστοσελίδας http://register.teiath.gr. Το μόνο που χρειάζεται είναι οι κωδικοί της εφαρμογής του μαθητολογίου που σας έχουν δοθεί απο την γραμματεία. Στη συνέχεια θα μπορείτε να δείτε το e-mail σας γράφοντας στο browser τη διεύθυνση http://webmail.teiath.gr/

Για επιπλέον πληροφορίες σχετικά με τα διδασκόμενα μαθήματα, την ύλη κ.λπ. και για να λαμβάνετε άλλη σχετική ενημέρωση, μπορείτε να ανατρέχετε στη διεύθυνση http://users.teiath.gr/ekokkoris

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙΙ(Θ+Ε) // Προεγγραφές για το θεωρητικό και εργαστηριακό μέρος του μαθήματος

(πρόσθετη ενημέρωση, 18-10-2011)

Επιπλέον όσων γράφω στο αρχικό άρθρο παρακάτω, σύμφωνα με το επικαιροποιημένο
Ωρολόγιο Πρόγραμμα Μαθημάτων Χειμερινού Εξάμηνου 2011 μου ανατέθηκε η διδασκαλία μόνο του θεωρητικού μέρους του μαθήματος ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙΙ(Θ). Η πρώτη διάλεξη είναι προγραμματισμένη για την Παρασκευή, 04-Νοε-2011 (την προσεχή Παρασκευή είναι η αργία της 28ης Οκτ.)

(πρόσθετη ενημέρωση, 12-10-2011)

Επιπλέον όσων γράφω στο αρχικό άρθρο παρακάτω, σύμφωνα με την ενημέρωση που λάβαμε από το Τμήμα, 

[...] Το σημαντικότερο πρόβλημα είναι πως το Υπουργείο δεν εγκρίνει την πρόσληψη συνεργατών παρότι το ΤΕΙ διαθέτει τα απαραίτητα χρήματα.Ο λόγος είναι πως η μείωση των συμβασιούχων στο Δημόσιο είναι οριζόντια και επομένως το ποσοστό αυτό πρέπει να εφαρμοσθεί και στο ΤΕΙ.Παράλογο;Όπως αντιλαμβάνεστε τα νέα δεν είναι καθόλου ευχάριστα. Στην περίπτωση που το Υπουργείο εγκρίνει την πρόσληψη των συμβασιούχων οι ώρες που μας έχουν διατεθεί είναι μόλις 80 με αποτέλεσμα το πρόγραμμα να έχει αναγκαστικά μειωμένο αριθμό εργαστήριων και σε ορισμένες περιπτώσεις κενά (δηλαδή ακόμα και θεωρητικό μάθημα χωρίς καθηγητή). (Σημ.: Η έμφαση δική μου.) Θα περιμένουμε να ολοκληρωθούν οι εγγραφές (Κυριακή βράδυ) και Δευτέρα πρωί θα αναρτηθεί το πρόγραμμα με αριθμό σπουδαστών/εργαστήριο που είναι εφικτό να κάνουμε με τις 80 ώρες που διαθέτουμε. Αναθέσεις θα γίνουν όταν λυθεί το πρόβλημα των προσλήψεων. Δευτέρα πρωί θα πραγματοποιηθεί κανονικά η υποδοχή των πρωτοετών και θα ενημερωθούν γιατί το ίδρυμα θα παραμείνει κλειστό. Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας οι μόνιμοι καθηγητές θα είναι στις αίθουσες και στα εργαστήρια, δεν θα κάνουν μάθημα και θα εξηγούν στους σπουδαστές γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε μάθημα μέχρι να λυθεί το θέμα που έχει προκύψει με τις προσλήψεις συνεργατών.Αυτά αποφασίσθηκαν από το Συμβούλιο ΤΕΙ και συζητήθηκαν σε έκτακτο Συμβούλιο Σχολής σήμερα το πρωί. [...]

(πρόσθετη ενημέρωση, 11-10-2011)

Επιπλέον όσων γράφω στο αρχικό άρθρο παρακάτω,  σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση,

[...] το Συμβούλιο του ΤΕΙ Αθήνας αποφάσισε την αναστολή έναρξης των μαθημάτων του Ιδρύματος από τη Δευτέρα 17-10-2011 και για μια εβδομάδα, διότι, τόσο το ΥΠΔΒΜΘ όσο και το Υπουργείο Οικονομικών δεν έχουν εγκρίνει ακόμη τον απαραίτητο αριθμό έκτακτου ΕΠ, ώστε το Ίδρυμά να λειτουργήσει στοιχειωδώς. [...]

Διαβάστε την ανακοίνωση εδώ.

(αρχικό άρθρο, 07-10-2011)

Καθώς οι διαθέσιμες εβδομάδες είναι ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΕΣ (15 ημερολογιακές εβδομάδες χωρίς να υπολογίζονται οι αργίες) και καθώς με τον ισχύοντα νέο νόμο

[...] αν για οποιονδήποτε λόγο ο αριθμός των εβδομάδων διδασκαλίας που πραγματοποιήθηκαν σε ένα μάθημα είναι μικρότερος από τις δεκατρείς, το μάθημα θεωρείται ότι δεν διδάχθηκε και δεν εξετάζεται, τυχόν δε εξέτασή του είναι άκυρη και ο βαθμός δεν υπολογίζεται για την απονομή του τίτλου σπουδών [...]

είναι επιτακτικό να μη χάνεται χρόνος.

Εάν πρόκειται να παρακολουθήσετε το μάθημα αυτό το εξάμηνο (και αν το διδάξω εγώ) μπορείτε να προχωρήσετε σε προεγγραφές για το θεωρητικό και εργαστηριακό μέρος του μαθήματος, επιλέγοντας την αντίστοιχη κάρτα στη βάση της φόρμας εγγραφής.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το ισχύον ωρολόγιο πρόγραμμα αναφέρει μόνο τα μαθήματα, χωρίς να αναφέρει τους (ωρομίσθιους) εκπαιδευτικούς που θα διδάξουν. Δε γνωρίζω ακόμη εάν και ποιες ώρες θα μου ανατεθούν. Η παρούσα κατάσταση είναι ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ και ΕΝΔΕΧΕΤΑΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ 'Η ΝΑ ΚΑΤΑΡΓΗΘΕΙ. Σε αυτή την περίπτωση είναι ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ να έχετε καταχωρήσει το e-mail σας, ώστε να μπορώ να σας ενημερώσω άμεσα για ο,τιδήποτε νεότερο.

Αναλυτικές οδηγίες για τη διαδικασία εγγραφής είναι διαθέσιμες σε παλαιότερο άρθρο το οποίο συνιστώ να διαβάσετε προσεκτικά. Επιπλέον, μπορείτε να ενημερωθείτε για θέματα σχετικά με τη διδασκαλία, την ύλη κ.λπ. από τη σχετική ενότητα του μαθήματος.

Παρακαλώ ενημερώστε συναδέλφους σας που τυχόν τους ενδιαφέρει. Καλή δύναμη και καλή επιτυχία στα μαθήματά σας του νέου εξαμήνου!

Μια θλιβερή είδηση

Του άρεσαν τα μήλα.

Κατόρθωσε να αρέσουν και σε εμάς.

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙΙ(Θ) // Βαθμολογίες Β' εξεταστικής περιόδου

Οι βαθμοί σας είναι έτοιμοι, και θα ανακοινωθούν σύντομα. Δυστυχώς μόνο δύο επιτυχόντες:
ΓΑΪΤΑΝΟΥ ΚΑΡΟΛΙΝΑ
ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

Αν αποφασίσετε να παρακολουθήσετε το μάθημα αυτό το εξάμηνο (και αν το διδάξω εγώ) ενημερωθείτε για θέματα σχετικά με τη διδασκαλία, την ύλη κ.λπ. από εδώ.

Καλή δύναμη και καλή επιτυχία στα άλλα σας μαθήματα της Β' Εξεταστικής.

Έναρξη Β' Εξεταστικής περιόδου μεθαύριο Σάβ-1-Οκτ.

Μόλις ενημερώθηκα πως μετά τη σημερινή απόφαση των σπουδαστών για άρση της κατάληψης, η εξεταστική περίοδος θα αρχίσει μεθαύριο Σάββατο (ναι, Σάββατο!). Έχετε συνεχώς το νου σας στη σχετική ιστοσελίδα του τμήματος για το πλήρες και ενημερωμένο πρόγραμμα (θα αναρτηθεί εντός της ημέρας).

Όσον αφορά δικά μου μαθήματα:
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙΙ(Θ) Σάβ-1-Οκτ. 09:00-11:00

Υπενθυμίζω ότι πληροφορίες για το μάθημα, θεματολογία, ύλη κ.λπ. είναι διαθέσιμα εδώ.

Παρακαλώ κυκλοφορήστε το παρόν σε συναδέλφους σας που τυχόν τους ενδιαφέρει.

Ο νέος νόμος-πλαίσιο για τα ΑΕΙ «άνευ φόβου και πάθους...»

God, grant me the serenity to accept the things I cannot change,

Courage to change the things I can,
And wisdom to know the difference.

Reinhold Niebuhr

Δεν πίστευα πως την εισαγωγή για ένα τέτοιας φύσεως άρθρο θα την έκλεβα από τους Alcoholics Anonymous. Βεβαια, να πω την αλήθεια, ούτε πίστευα ότι θα χρειαζόταν να γράψω ένα τέτοιο άρθρο. Βλέπω όμως ότι χρειάζεται.

Μαθαίνω για τις κινητοποιήσεις σας των τελευταίων εβδομάδων, και σίγουρα μοιράζομαι αρκετούς από τους προβληματισμούς σας, καθώς ο νέος νόμος επηρεάζει όλη την Ακαδημαϊκή κοινότητα. Και οπωσδήποτε, αντιλαμβάνομαι την ύπαρξη διχογνωμίας υπέρ ή κατά των καταλήψεων. Σε αυτό το τελευταίο, δε θα πάρω θέση βέβαια. Και αυτό, γιατί θεωρώ ότι θεσμικά οφείλω να μην αναμιχθώ.

Αυτό όμως που μπορώ να κάνω, είναι να σας μορφώσω. Η γνώση είναι δύναμη, και σε αυτά που λέγονται και ακούγονται, υπάρχουν συχνά σκόπιμες ή μη ανακρίβειες, υπερβολές ή αοριστίες που αποπροσανατολίζουν και σας εμποδίζουν να κρίνετε και να αποφασίσετε για το τι είναι καλύτερο να πράξετε. Ακολούθως θα υποδείξω δύο χρήσιμες πηγές που θα δώσουν απαντήσεις σε τυχόν ερωτήματα που έχετε. Μπορεί να μην είναι η λύση, αλλά σίγουρα είναι μια καλή αρχή.

Το υπουργείο, προφανώς και υπό την πίεση των φοιτητικών κινητοποιήσεων των τελευταίων εβδομάδων, πρόσφατα δημοσίευσε μια σειρά από διευκρινήσεις για το νέο νόμο για τα ΑΕΙ. Περιλαμβάνουν το πλήρες κείμενο του νόμου, ένα FAQ 50 ερωτήσεων, ακόμα και ένα χρονοδιάγραμμα με κομβικές ημερομηνίες σχετικά με τα στάδια εφαρμογής του νόμου και τις σχετικές διαδικασίες.

Πλέον αυτών, ο γνωστός (από το λεξικό) κ. Μπαμπινιώτης, έχει δημοσιεύσει ένα εξαιρετικό άρθρο όπου διατυπώνει την προσωπική του άποψη για το νόμο. Απαριθμεί πλεονεκτήματα, μειονεκτήματα, και επισημαίνει σημεία προσοχής.

Προσωπικά μου άρεσε πολύ, καθώς είναι από τα λίγα ουδέτερα και (σε δική μου τουλάχιστον ανάγνωση) αντικειμενικά κείμενα που έχω δει να κυκλοφορούν. Έντεκα σελίδες, ίσως λένε περισσότερα από χιλιάδες posts στο Facebook.

Mελετήστε, κρίνετε, αποφασίστε. Ό,τι κι αν επιλέξετε να πράξετε, καλή δύναμη! (φετός θα χρειαστεί σε όλους μας)

Προσχέδιο Νόμου για την Ανώτατη Εκπαίδευση

Για να ξέρουμε τι μας γίνεται, και επειδή πολλά κυκλοφορούν κι ακόμη περισσότερα λέγονται...

Το οριστικό προσχέδιο νόμου, όπως κοινοποιήθηκε χθες σε Πρυτάνεις/Προέδρους ΤΕΙ, από σελίδα του υπουργείου.

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙΙ(Θ) // Βαθμολογίες Α' εξεταστικής περιόδου

Καλησπέρα, οι βαθμοί σας είναι έτοιμοι, δυστυχώς μόνο τρεις επιτυχόντες:
ΜΑΣΟΥΡΗΣ ΜΙΧΑΗΛ
ΒΕΡΩΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ
ΒΛΑΧΟΥ ΚΑΛΛΙΟΠΗ

Αν αποφασίσετε να επενδύσετε χρόνο για διάβασμα μέσα στο καλοκαίρι, το καλύτερο σημείο για να ξεκινήσετε είναι εδώ.

Καλό καλοκαίρι, καλή δύναμη και καλή επιτυχία στη Β' Εξεταστική.
(ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙΙ, 9/9/2011, 13:00-15:00)

Ο μύθος των megapixel: Συσχετίζοντας το βαθμό της διαθέσιμης οπτικής πληροφορίας με την ανθρώπινη όραση*,**

*Το παρόν άρθρο αποτελεί εργασία που υποβλήθηκε στα πλαίσια του μαθήματος ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙΙ(Θ) και δημοσιεύεται με την άδεια του συγγραφέα.
**Άλλες αντίστοιχης θεματικής εργασίες, είναι επίσης διαθέσιμες εδώ και εδώ.

ΤΜΗΜΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ & ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ

Ε01-Ο ΜΥΘΟΣ ΤΩΝ MEGAPIXEL

μια εργασία του

ΜΙΧΑΛΗ ΜΑΣΟΥΡΗ-09116

για το θεωρητικό μέρος του μαθήματος ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙΙ

Διδάσκων: ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΚΚΟΡΗΣ

Εαρινό Εξάμηνο 2010-2011

Με την διατράνωση του διαδικτύου και την πραγμάτωση του “παγκόσμιου χωριού” όπως το οραματίστηκε ο Marshall McLuhan, ο κυβερνοχώρος γέμισε από χιλιάδες “επαναστατικές” τοποθετήσεις των οποίων η εγκυρότητα δεν μπορεί να επικυρωθεί. Σε αυτά τα πλαίσια και με τη βοήθεια ενός φαινομενικά πρόχειρου πειράματος που περιλάμβανε την σύγκριση εικόνων που προέρχονταν από μηχανές με ικανοποιητικές διαφορές στο πλήθος των megapixel (δηλαδή των εκατομμυρίων ελάχιστων εικονοστοιχείων) που προσφέρει ο ψηφιακός τους αισθητήρας, ένας μεσήλικας Αμερικάνος αποπειράθηκε με ένα δισέλιδο άρθρο να καταρρίψει τον “μύθο των megapixel”. Το σχετικά απλοϊκό αυτό άρθρο θα αποτελούσε μια αδιάφορη προσπάθεια αποσύνδεσης της ανάλυσης από την δυνητική ποιότητα εικόνας αν δεν είχε προέλθει από τον David Pogue, έναν βραβευμένο δημοσιογράφο με τεράστιο συγγραφικό έργο, και εν συνεχεία δημοσιευτεί σε μια εφημερίδα με κυκλοφορία άνω του ενός εκατομμυρίου φύλλων ημερησίων, τους Times της Νέας Υόρκης. Η γλαφυρή και κατανοητή γραφή του Pogue, προκάλεσε τεράστιες αντιδράσεις στους αναγνώστες του άρθρου, κάποιοι εκ των οποίων συμφωνούσαν οτι η μεγαλύτερη ανάλυση του CCD (ψηφιακού σενσορα) της μηχανής δεν βελτιώνει πρακτικά το τελικό αποτέλεσμα σε μεσαίου μεγέθους εκτυπώσεις, ενώ άλλοι έτειναν να ειρωνευτούν τις απόψεις του δημοσιογράφου.

Πρακτικά, αυτό που έκανε ο Pogue, ήταν να δημιουργήσει ψηφιακά τρεις εκδόσεις της ίδια φωτογραφίας που αντιστοιχούσαν σε αναλύσεις των πέντε, οκτώ και δεκατριών megapixel, να τις εκτυπώσει σε διάσταση 40 επί 60 εκατοστόμετρων και να τις βγάλει σε κοινή θέα ώστε να ελέγξει εάν οι περαστικοί μπορούν να εντοπίσουν διαφορά στην ποιότητα. Μόνο σε μια περίπτωση κατάφερε κάποιος να κατηγοριοποιήσει σωστά τις φωτογραφίες ως προς την προέλευση τους, επικυρώνοντας έτσι, σε πρώτο στάδιο, τους ισχυρισμούς. H ψηφιακή προέλευση των τριών εικόνων από ένα πρωτότυπο , προκάλεσε αντιδράσεις στο κοινό και έτσι το πείραμα επαναλήφθηκε, αυτή τη φορά με την χρήση μια επαγγελματικής full frame μηχανής, λαμβάνονταν τρεις φωτογραφίες από το ίδιο αντικείμενο με διαφορετικό ζουμ, ώστε μετά το απαραίτητο κροπάρισμα να προκύψουν εικόνες των 7, 10 και 16.7 megapixel. Και πάλι, μόνο το 6% όσων βρέθηκαν μπροστά στις εκτυπώσεις των τριών εικόνων κατάφεραν να τις χαρακτηρίσουν ορθά, οδηγώντας τους αναγνώστες σε έναν ενδιαφέρων προβληματισμό: “Μήπως τελικά έχει δίκιο αυτός ο ιδιόρρυθμος αρθρογράφος όταν λέει ότι η όποια επιπλέον ποιότητα που μπορεί να προσφέρει μια μηχανή άνω των έξι megapixel δεν μπορεί πρακτικά να ανιχνευθεί”;

Για να αναλυθεί η πορεία της ποιότητας της εικόνας από την στιγμή που καταγράφεται το είδωλο του αντικειμένου στην πλάτη της μηχανής, μέχρι να εκτυπωθεί και να καταλήξει στα οπτικά νεύρα του ανθρώπινου εγκεφάλου, πρέπει να καταγραφούν και να αξιολογηθούν τα πιθανά στάδια υποβάθμισης της εικόνας. Το παρακάτω σχηματικό διάγραμμα ροής μπορεί να διευκολύνει τον εντοπισμό των παραγόντων που επηρεάζουν αυτό που τελικά αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος από μια εικόνα.

Σε κάθε περίπτωση όμως πρέπει να υπογραμμιστεί ότι κάθε νέα γενιά εικόνας που προκύπτει, θα είναι μειωμένης ποιότητας σε σχέση με την αντίστοιχη προηγούμενη χάρη σε έναν βασικό κανόνα της φυσικής, που όμως μπορεί να εφαρμοστεί και εδώ, την εντροπία. H εντροπία είναι η φυσική τάση μεταβίβασης των πραγμάτων κάθε φορά προς μια κατάσταση μεγαλύτερης αταξίας. 'Έτσι, η πληροφορία μπορεί μόνο να περάσει σε κατώτερα στάδια, οδηγώντας σε απώλεια τόσο της οξύτητας (acuteness), όσο και της διαχωριστικής ικανότητας (resolving power) του συστήματος. Με βάση τα παραπάνω, ακόμα και η βέλτιστη μηχανή δεν μπορεί να αναπαραστήσει πλήρως την πραγματικότητα, η υποθετική ύπαρξη ενός τέλειου εκτυπωτή δεν θα μπορούσε να αποδώσει αψεγάδιαστα μια εικόνα και το κυριότερο, το ανθρώπινο μάτι δεν μπορεί κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες να μεταφέρει το σύνολο της πληροφορίας στον εγκέφαλο. Αυτό που σχετίζεται αμεσότερα με την τοποθέτηση του Pogue, είναι αυτά ακριβώς τα όρια της ανθρώπινης όρασης, που μέσα από την αξιολόγηση της διακριτικής ικανότητας του οπτικού συστήματος, μπορούν ή όχι να εκμεταλλευτούν την πληροφορία που προσφέρει η επιπλέον ανάλυση μιας ψηφιακής φωτογραφικής μηχανής, κάτω από ιδανικές συνθήκες φωτογράφησης και εκτύπωσης.

Η κατανόηση των βασικών άρχων λειτουργίας του ανθρώπινου οφθαλμού συνδυασμένη με βασικές γνώσεις γεωμετρίας μπορεί να ξεκλειδώσει το προαναφερθέν αίνιγμα. Το ανθρώπινο μάτι αποτελεί μια πολύπλοκη φυσική μηχανή που επιτρέπει στο φως να ενεργοποιήσει το κατάλληλο οπτικό νεύρο στέλνοντας σήμα στον εγκέφαλο. Πιο συγκεκριμένα, το φως διερχόμενο από τον κερατοειδή χιτώνα και τον κρυσταλλοειδή φακό, ακολουθεί τον οπτικό άξονα σχηματίζοντας το κατάλληλο είδωλο στον αμφιβληστροειδή,την φωτοευαίσθητη επιφάνεια που βρίσκεται στο πίσω μέρος του οφθαλμού. Στον ανθρώπινο αμφιβληστροειδή υπάρχουν δύο ειδών φωτοευαίσθητοι υποδοχείς: τα ραβδία και τα κωνία. Στην περιοχή όμως του αμφιβληστροειδή που η όραση είναι βέλτιστη, στην ωχρά κηλίδα, υπάρχουν μόνο κωνία, σε μεγάλο πλήθος και σε ξεχωριστή το καθένα σύνδεση με το αντίστοιχο οπτικό νεύρο. Ως αποτέλεσμα της περίθλασης, για να γίνουν οριακά αντιληπτές δυο διακριτές φωτεινές σημειακές πηγές θα πρέπει ανάμεσα στα είδωλα που δημιουργούνται στον αμφιβληστροειδή να παρεμβάλλεται τουλάχιστον ένα κωνίο. Το παραπάνω δεδομένο σε συνδυασμό με το κριτήριο του Rayleigh , σύμφωνα με το οποίο “η ελάχιστη γωνία υπό την οποία δύο σημεία αντιλαμβάνονται ως ξεχωριστά, επιτυγχάνεται όταν οι φωτεινές πηγές των δύο σημείων διαχωρίζονται με μια απόσταση ίση με το μισό της διαμέτρου τους”, οδηγεί στον υπολογισμό του γωνιακού διακριτικού ορίου δ για τον ανθρώπινο οφθαλμό.

Λαμβάνοντας υπόψιν ότι η διάμετρος των κωνίων κοντά στην ωχρά κηλίδα είναι 2,5 μm και η διάσταση της κοιλότητας του βολβού είναι 15mm,   από το δεξιά (μικρότερο) τρίγωνο προκύπτει  ότι

και κατά συνέπεια , οτι

Δηλαδή στο μεγάλο τρίγωνο, αριστερά, ισχύει για το αντικείμενο μεγέθους L που βρίσκεται σε απόσταση α, η σχέση

που μας οδηγεί στο συμπέρασμα οτι “για να παρατηρήσει κάποιος ένα αντικείμενο μεγέθους L,  πρέπει να βρίσκεται σε απόσταση α μικρότερη από 3000 επί το L”.

Αφήνοντας στην άκρη τις αρχές τις οπτικής και κάνοντας κάποιους απλούς μαθηματικούς υπολογισμούς, είναι δυνατό να συσχετιστεί η πραγματική απόδοση μιας μηχανής με την ανάλυση του ψηφιακού της σένσορα. Μια τυπική ανάλυση φωτογραφίας των 10megapixel αντιστοιχεί περίπου σε 3900 οριζόντια και 2600 κάθετα εικονοστοιχεία. Θεωρώντας ως μέγεθος εκτύπωσης αυτό που επέλεξε ο Pogue για το “πείραμα” του, δηλαδή 60 x 40 εκατοστόμετρα, καταλήγουμε στο ότι το μέγεθος του κάθε εκτυπωμένου εικονοστοιχείου δεν έχει μεγαλύτερες διαστάσεις από 0,15x0,15mm . Σε αυτό το στάδιο, γίνεται απαραίτητη η σχέση μεταξύ μεγέθους αντικειμένου και απόσταση παρατήρησης που αποδείχθηκε στην προηγούμενη παράγραφο. Εφαρμόζοντας αυτόν τον τύπο λοιπόν, η μέγιστη απόσταση που μπορεί το ανθρώπινο μάτι να ξεχωρίσει δύο διαφορετικά εικονοστοιχεία, σε μια εκτύπωση 60x40 των 10 megapixel, είναι τα 45 εκατοστά. Με αντίστοιχους υπολογισμούς, προκύπτει ότι στα 7 megapixel και μέγεθος εικονοστοιχείου 0,18x0,18εκ αναλογεί μέγιστη απόσταση παρατήρησης 54 εκατοστών, ενώ η απόσταση πέφτει στα μόλις 36 εκατοστά στην περίπτωση που η λήψη γίνεται από μηχανή των 16,7 megapixel (διάσταση εικονοστοιχείου 0,12x0,12εκ). Συνυπολογίζοντας το γεγονός ότι η βέλτιστη όραση στον άνθρωπο επιτυγχάνεται σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 25 – 30 εκατοστών, καταλήγουμε στο συμπέρασμα οτι επιτυχής χαρακτηρισμός των εκτυπώσεων θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο από ένα μάτι με τέλεια όραση που βρισκόταν σε απόσταση μεταξύ 30 και 36 εκατοστών από ένα φωτογραφικό θέμα με μέγιστη αντίθεση και υπό τέλειες φωτιστικές συνθήκες. Λαμβάνοντας όμως υπόψη ότι η μέγιστη αντίθεση και το τέλειο φως δεν αποτελούν προϋποθέσεις κανενός φωτογραφικού έργου, καθώς και το γεγονός οτι η ικανότητα όρασης του ανθρώπου φθίνει γραμμικά αντιστρόφως ανάλογα με την ηλικία του, οδηγούμαστε στην επιστημονική επαλήθευση των λεγόμενων του David Pogue.

Παραταύτα, η τεκμηρίωση μιας πειραματικής κατάστασης που σχετίζεται με την ανάλυση του ψηφιακού σένσορα δεν οδηγεί υποχρεωτικά σε κατάρρευση της χρηστικότητας των νεότερων τεχνολογιών καθιστώντας άχρηστες μια σειρά από φωτογραφικές μηχανές τελευταίας γενιάς. Ένα από τα δεδομένα του πειράματος ήταν η σύγκριση εκτυπώσεων διάστασης 60x40 εκατοστών. Είναι προφανές οτι ένας επαγγελματίας φωτογράφος συχνά θα χρειαστεί πολύ μεγαλύτερες εκτυπώσεις από 60x40, οπότε η μεγαλύτερη ανάλυση της φωτοευαίσθητης επιφάνειας αποτελεί απαραίτητο εργαλείο επίτευξης των όποιων στόχων. Αυτό όμως που πρέπει σε κάθε περίπτωση να αποφευχθεί είναι η παρανόηση ότι η ποιότητα της εικόνας μιας μηχανής είναι ανάλογη των megapixel που μπορεί αυτή να αναπαραστήσει. Για παράδειγμα, ανάμεσα στα μοντέλα που ακόμα παράγει η εταιρία Nikon, βρίσκεται η SLR D40 των 6megapixel και η Coolpix s2500 των 12 megapixel. Η πενταπλάσια τιμή της πρώτης έναντι της δεύτερης δικαιολογεί επαρκώς την ποιοτική διαφορά των δύο μηχανών σε τομείς μείζονος σημασίας όπως η ποιότητα των φακών, το μέγεθος του CCD, η ταχύτητα λήψης και το επίπεδο θορύβου. Αυτό που εντυπωσιάζει όμως είναι η έλλειψη ενός συστήματος αξιολόγησης που θα υιοθετείτο από τις μεγάλες εταιρίες παραγωγής για την ολοκληρωμένη κρίση των μηχανών τους. Κάτι ανάλογο έχει χρησιμοποιηθεί από ανεξάρτητους φορείς, όπως ο υποκειμενικός παράγοντας ποιότητας (Subjective Quality Factor – SQF) που εφαρμόζουν περιοδικά και ιστοσελίδες για να ελέγξουν την διακριτότητα των εικονοστοιχείων σε μια φωτογραφία, και την οπτική εμπειρία στο όλον της, αλλά φαίνεται ότι η αγορά απαιτεί έναν πιο ευκολονόητο και διαχειρίσιμο κριτή για τα προϊόντα που την κατακλύζουν , ρόλο που καλύπτει η ανάλυση σε megapixel του ψηφιακού σενσορα.

Συνοψίζοντας λοιπόν τα παραπάνω, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι επιβεβαιώνοντας το πείραμα του Pogue, όπως αυτό δημοσιεύτηκε το 2007 στους Times της Νέας Υόρκης, επιβάλλεται να καταρριφθεί το πλήθος των megapixel ως επαρκής μέθοδος κρίσης της παραγόμενης εικόνας. Η αναζήτηση των πραγματικών αναγκών του φωτογράφου, ερασιτέχνη ή επαγγελματία, μπορεί να τον οδηγήσει σε μια ισορροπημένη επιλογή φωτογραφικών εργαλείων και σε δεύτερο επίπεδο να του γλιτώσει κάποιες εκατοντάδες ευρώ. Αυτό που σε κάθε περίπτωση θα διευκόλυνε την κατάσταση θα ήταν η επιθυμία των κατασκευαστών να αφήσουν στην άκρη το στείρο κυνήγι των megapixel και να κινηθούν προς μια πολυδιάστατη βελτίωση των προϊόντων τους, διευκολύνοντας το κοινό να κατανοήσει την αξία των επιμέρους στοιχείων μιας φωτογραφικής μηχανής. H αντικατάσταση από την Canon της G10 των 14.7 megapixel απο την G11 και την G12 των μόλις 10 megapixel, βελτιώνοντας παράλληλα την μηχανή σε μεγάλο βαθμό στο σύνολο της, ίσως αποτελεί ένα πρώτο δείγμα αυτής της επιθυμητής τάσης.

Πηγές

1. Pogue, D. (2007): Breaking the Myth of Megapixels, www.nytimes.com/2007/02/08/technology/08pogue.html
2. Pogue, D. (2007): Last Notes on Megapixel Myth, http://pogue.blogs.nytimes.com/2007/02/15/deconstructing-the- megapixel-myth/
3. Αλεξόπουλος, Δ. Μαρίνος, Ι (1992): Γενική Φυσική - Οπτική, Εκδ. Κοκοτσάκης Σωκράτης 
4. Serway, R (1991): Physics for Scientists and Engineers – τόμος ΙΙΙ Θερμοδυναμική, Κυματική, Οπτική, Εκδ. Ρεσβάνης 
5. Αραβαντινός, Α (2007): Επιστημονική Φωτογραφία – Φωτοτυπίες Διαφανειών, ΤΕΙ Αθήνας
6. Πλαϊνής, Σ (2005): Διακριτική Ικανότητα του Οφθαλμού-Οπτική Οξύτητα, Πανεπιστημιο Κρήτης
7. Imatest (2011): Introduction to SQF, www.imatest.com/docs/sqf.html

Ο μύθος των megapixel: Συσχετίζοντας τις διαστάσεις του φωτογραφικού αισθητήρα, με τον οπτικό θόρυβο, τη χρωματική ακρίβεια και το δυναμικό εύρος καταγραφής*,**

*Το παρόν άρθρο αποτελεί εργασία που υποβλήθηκε στα πλαίσια του μαθήματος ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙΙ(Θ) και δημοσιεύεται με την άδεια των συγγραφέων.
**Άλλες αντίστοιχης θεματικής εργασίες, είναι επίσης διαθέσιμες εδώ και εδώ.

ΤΜΗΜΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ & ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ

Ε01-Ο ΜΥΘΟΣ ΤΩΝ MEGAPIXEL

μια εργασία των

ΕΥΑΓΓΕΛΙΑΣ ΚΑΝΤΕΡΑΚΗ-09063 και ΕΛΠΙΔΑΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ-09067

για το θεωρητικό μέρος του μαθήματος ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙΙ

Διδάσκων: ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΚΚΟΡΗΣ

Εαρινό Εξάμηνο 2010-2011

Στη σημερινή εποχή που έχει χαρακτηριστεί ως ψηφιακή και όχι άδικα, γίνεται αναφορά στο μεγάλο πλήθος των διαρκώς εξελισσόμενων τεχνολογικών επιτευμάτων και το εύρος του ψηφιακού αυτού κόσμου. Όλο και περισσότεροι καταναλωτές επιζητούν τα καλύτερα και αποδοτικότερα προϊόντα για να επιτύχουν τους επθυμητούς -γι'αυτούς- στόχους. Δεν είναι όμως σίγουρο, πως το πιο ακριβό προϊόν είναι και το πιο αξιόπιστο. Συγκεκριμένα στον τομεα της φωτογραφίας και των συσκευών της, πολλές φορές γίνεται λόγος για την ποιότητα της ανάλυσης, και συγκεκριμένα τα megapixels που διαθέτει κάθε φωτογραφική μηχανή. Έτσι, επηρρεάζοντας κατά πολύ τη γνώμη των καταναλωτών, το αγοραστικό κοινό αγοράζει φωτογραφικές μηχανές με όσο το δυνατόν περισσότερα megapixels στην ανάλυσή τους. Έτσι, εμείς ως φοιτητές φωτογραφίας έχουμε έναν επιπλέον λόγο να ερευνήσουμε, αν τελικά τα megapixels ανταποκρίνονται στην τελική τιμή του προϊόντος ή απλώς είναι ένα εμπορικό κόλπο για τους καταναλωτές. Τι κρύβεται λοιπόν πίσω από την όλη φιλοσοφία των megapixels; Είναι όντως ένας ακόμη μύθος στο χώρο της τεχνολογίας;

Έχει όντως αποδειχθεί [1], ότι τα megapixels ειναι ένα τρυκ πωλήσεων. Πολλές φωτογραφικές μηχανές με χαμηλό αριθμό megapixels μπορούν να βγάλουν καλύτερες φωτογραφίες σε σύγκριση με φωτογραφικές μηχανές υψηλότερου αριθμού megapixels. Άλλοι είναι οι παράγοντες που είναι πιο σημαντικοί από τα megapixels, όπως η διόρθωση χρώματος (color correction), η ευκρίνεια μέσω αλγορίθμων (sharpening algorithms), το καλιμπράρισμα του φωτός (light calibration) και η μείωση του οπτικού θορύβου (noise reduction). Μια LCD οθόνη που δείχνει μια εικόνα με ανάλυση 2560x1600 εμφανίζει εικόνα τεσσάρων megapixels. Οι φωτογραφικές μηχανές που παράγουν τέτοιες εικόνες, σπάνια δημιουργούν μια εικόνα με ευκρίνεια ανάλογη της επιφάνειας εργασίας μιας οθόνης υπολογιστή. Αυτό συμβαίνει, διότι οι κατασκευαστές φωτογραφικών μηχανών προωθούν το πλήθος των megapixels ως το μείζον θέμα για την ανάλυση της εικόνας.

Αναφέρεται πως ακόμα και μια αύξηση στη γραμμική ανάλυση (ο αριθμός των pixels σε μια κατεύθυνση x ή y άξονα) έχει ως αποτέλεσμα μια τεράστια συνολική αύξηση pixel. Το αποτέλεσμα θα είναι αόρατο παρόλο που υπήρξε αύξηση 40% του αριθμού των pixels σε μια κατεύθυνση, δηλαδή διπλάσιος αριθμός pixels στην εικόνα. Αυτό είναι που επιτρέπει στους κατασκευαστές των φωτογραφικών μηχανών να “καυχηθούν” για τη βελτίωση του μοντέλου της κάθε κάμερας, ακόμα κι αν οι βελτιώσεις αυτές είναι αμελητέας σημασίας. Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι ο διπλασιασμός του αριθμού των megapixels, αν όλοι οι παράγοντες παραμένουν ίδιοι, έχει μόνο μια πολύ μικρή επίδραση στο τελικό αποτέλεσμα της φωτογραφίας. Προκεμένου να γίνει μια σημαντική βελτίωση στην εικόνα, θα πρέπει να διπλασιαστεί η γραμμική ανάλυση, με το οποίο ισούται με τον τετραπλασασμό των megapixels.

Κατανοώντας τη διαδικασία έκθεσης κατά την οποία το φως προσγειώνεται σε έναν αισθητήρα, ο αισθητήρας (όπως το φίλμ στην αναλογική φωτογραφική μηχανή) είναι εκτεθειμένος στο φως κατά το συνολικό χρόνο της έκθεσης. Έτσι λοιπόν, όσο πιο πολύ αυξάνεται η ποσότητα των megapixels σε σχέση με τον αισθητήρα, τόσο μεγαλύτερη είναι η ανάλυση των παραγόμενων εικόνων [2], αλλά ως επι το πλείστον η ποιότητα αυτών μειώνεται από το μέγεθος του αισθητήρα και των pixels. Αυτός είναι και ο λόγος όπου μια φωτογραφική μηχανή DSLR είναι σαφώς υψηλότερης ποιότητας από ένα κινητό τηλέφωνο ή και οποιοδήποτε άλλο φωτογραφικό μέσο. Διότι σύμφωνα με τη λογική και τα προαναφερόμενα ένα κινητό τηλέφωνο θα δεχθεί πολύ μεγαλύτερη συμπύκνωση του αισθητήρα και των pixel σε αντίθεση από τον κατά πολύ μεγαλύτερο συγκρητικά αισθητήρα στο εσωτερικό της DSLR. [3]

Για να αυξήσουμε τα megapixels σε μια εικόνα, χρειάζεται να αυξηθεί ο αριθμός των pixel, δηλαδή να μειωθεί το μέγεθος αυτών αλλά να μεγαλώσει η ποσότητά τους, ώστε να χωρέσουν στον αισθητήρα. Έτσι, σε ένα συγκεκριμένο μέγεθος αισθητήρα ο χαμηλότερος αριθμός megapixels με μεγαλύτερης ποιότητας pixels θα παράγει μια σαφώς καθαρότερη και ευκρινής εικόνα. [4] Όταν όμως μέσα σε έναν αισθητήρα υπάρχουν “στιμωγμένα” pixels, τότε δημιουργείται αρκετή θερμότητα, όπου είναι ένας τρόπος δημιουργίας οπτικού θορύβου. Ένας επιπλέον τρόπος είναι η αύξηση των ISO της φωτογραφικής μηχανής, ενισχύοντας έτσι ακόμη περισσότερο την ευαισθησία του αισθητήρα στο φώς. Τα pixels στις compact ψηφιακές μηχανές, δεν είναι το ίδιο είδος με εκείνα της υψηλής ποιότητας που βρίσκονται στις DSLR φωτογραφικές μηχανές και γενικά κατά μέσο όρο οι φωτογραφικές μηχανές θα προσφέρουν χαμηλότερη ποιότητα pixels από τις high-end μηχανές της ίδιας κατηγορίας. Το γεγονός αυτό θα οδηγήσει σε φτωχότερη χρωματική ακρίβεια και συνήθως σε πάρα πολύ χαμηλό δυναμικό εύρος. [5] 

Παραθέτωντας λοιπόν όλα τα παραπάνω στοιχεία, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα πως ο μύθος των megapixels είναι πραγματικότητα, δείχνοντας έτσι πόσο μεγάλη παραπληροφόρηση υπάρχει στον χώρο της τεχνολογίας. Εκτός αυτού, με το περισσότερο πλήθος των megapixels υπάρχουν σημαντικά μειονεκτήματα, όπως αυτό του οπτικού θορύβου και της χαμηλότερης χρωματικής ακρίβειας, όπως παρατηρείται. Όσο μεγαλύτερη είναι η άγνοιά μας στο συγκεκριμένο αντικείμενο, τόσο αυτό μας απομακρύνει από την επίτευξη του μέγιστου δυνατού αποτελέσματος. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν, να έχουμε επίγνωση της πραγματικής “πηγής” του προβλήματος αυτού, και φυσικά να πραγματοποιείται μια εις βάθος έρευνα για κάθε προϊόν που επιθυμεί να αγοράσει ο καταναλωτής.

Πηγές

1. Pogue, D. (2007): Breaking the Myth of Megapixels, <http://www.nytimes.com/2007/02/08/technology/08pogue.html>
2. McHugh, S (2011): Digital Camera Sensor Sizes: How it Influences Your Photography, <http://www.cambridgeincolour.com/tutorials/digital-camera-sensor-size.htm>
3. Bockaert, V. (2011): Sensor Sizes, <http://www.dpreview.com/learn/?/key=sensor+sizes>
4. McHugh, S (2011):  Digital Camera Image Noise: Concept and Types, <http://www.cambridgeincolour.com/tutorials/image-noise.htm>
5. Bockaert, V. (2011): Pixel Quality, <http://www.dpreview.com/learn/?/key=Pixel_Quality>

Η κατεύθυνση της τεχνολογικής εξέλιξης και η σχέση της με το σύγχρονο δημιουργό*,**

*Το παρόν άρθρο αποτελεί εργασία που υποβλήθηκε στα πλαίσια του μαθήματος ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΜΕΣΑ(Ε) και δημοσιεύεται με την άδεια του συγγραφέα.
**Μέσα από γόνιμο διάλογο που αποτέλεσε και ζητούμενο της άσκησης, ο συγγραφέας διαμόρφωσε την τελική εκδοχή του άρθρου, την οποία μπορείτε επίσης να διαβάσετε.

ΤΜΗΜΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ & ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ

Α01-ΕΙΚΟΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

μια εργασία του

ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΑΜΙΩΤΗ-10101

για το εργαστηριακό μέρος του μαθήματος ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΜΕΣΑ

Διδάσκων: ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΚΚΟΡΗΣ

Εαρινό Εξάμηνο 2010-2011

Μία διαφορετική σκοπιά του φαινομένου του «τεχνολογικού αναλφαβητισμού» και μία προσπάθεια ερμηνείας του φρενήρους ρυθμού της τεχνολογικής εξέλιξης και την σχέση που έχει με το μήνυμα του σύγχρονου δημιουργού-φωτογράφου.

Λέξεις κλειδιά: τεχνολογία, εξέλιξη, ψηφιακή, φωτογραφία, τεχνολογικός αναλφαβητισμός, κριτική θεωρία

Η τεχνολογία είναι ένα εργαλείο που από την αρχή της ανθρωπότητας βοήθησε στην βελτίωση της ποιότητας και των συνθηκών ζωής. Η αδυναμία ωστόσο μαζικής παραγωγής υπονόμευσε την εξέλιξή της. Από την βιομηχανική επανάσταση και μετέπειτα δόθηκε λύση στο πρόβλημα της μαζικής παραγωγής. Η χρήση μηχανών και αυτοματοποιημένης γραμμής παραγωγής μπορούσε να κατασκευάσει ‘τεχνολογικά προϊόντα’ μαζικά, κάνοντας την τεχνολογία διαθέσιμη στο ευρύ κοινό.

Από τη βιομηχανική επανάσταση ως την ψηφιακή εποχή που ζούμε σήμερα μπορούμε να πούμε ότι η τεχνολογία έχει κάνει άλματα εξέλιξης και συνεχίζει να εξελίσσεται με ένα γεωμετρικό μάλλον ρυθμό. Παρατηρείται έτσι το φαινόμενο η τεχνολογία να αλλάζει με πιο γρήγορο ρυθμό από τον ρυθμό αντιληπτικής ικανότητας του ανθρώπου με αποτέλεσμα όσοι δεν μπορούν να αφομοιώσουν τις τεχνολογικές εξελίξεις και τις πληροφορίες που δέχονται να χαρακτηρίζονται ως «τεχνολογικά αναλφάβητοι». Η κατάσταση αυτή εντείνεται από τον τρόπο διάθεσης της τεχνολογίας. Στα πλαίσια του ισχύοντος οικονομικού συστήματος η διάθεση της τεχνολογίας γίνεται μέσω προϊόντων και υπηρεσιών με απώτερο σκοπό το κέρδος του παραγωγού-παρόχου. Αυτό διατηρεί το κόστος των προϊόντων υψηλό για μία σημαντική μερίδα του πληθυσμού, αποκλείοντάς την έτσι από νέες τεχνολογίες. Επιπλέον μπορούμε να ισχυριστούμε  ότι το παρόν οικονομικό μοντέλο επιβάλει στον τομέα της έρευνας σε ένα προσανατολισμό όχι προς αληθινά καινοτόμες τεχνολογίες (υψηλό κόστος έρευνας), αλλά μάλλον στην τροποποίηση της ήδη υπάρχουσας σε νέες μορφές που λανσάρονται σαν νέα προϊόντα. Αυτή η υπερπληθώρα ‘νέων’ τεχνολογιών και προϊόντων (κάθε ένα με διαφορετικά χαρακτηριστικά και τρόπο λειτουργίας) δημιουργεί στον δέκτη-καταναλωτή άγχος και κατ’ επέκταση αποστροφή. Αν στα παραπάνω προστεθεί η δυσκολία ενσωμάτωσης νέων τεχνολογιών στο εκπαιδευτικό σύστημα είναι λογικό να μιλάμε για «τεχνολογικό αναλφαβητισμό». Το πρόβλημα αυτό ωστόσο δεν αφορά τόσο την φύση της τεχνολογίας αλλά περισσότερο την διαχείρισή της.

Η βασική κριτική πάνω στην τεχνολογία αφορά τον προσανατολισμό της έρευνας και κατ’ επέκταση την πορεία εξέλιξής της. Αυτό μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτό στην φωτογραφία και τον κινηματογράφο-video, δύο κατεξοχήν ‘παιδιά’ της τεχνολογικής ανάπτυξης.

Η έλευση της ψηφιακής καταγραφής εικόνας δίχασε τους φωτογράφους με ορισμένους να είναι θιασώτες της νέας ψηφιακής εποχής και άλλους να κρατάνε αρνητική στάση. Αυτό δικαιολογείται λόγω του ότι η μετάβαση από το φιλμ στην ψηφιακή φωτογραφία θεωρητικά άλλαξε την φύση του μέσου, αλλά το μήνυμα, δηλαδή η εικόνα, υπό προϋποθέσεις μπορεί να είναι το ίδιο. Η αλήθεια είναι ότι η ‘απελευθέρωση’ της φωτογραφίας από τους περιορισμούς του φιλμ δίνει στις ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές μία τεράστια ευελιξία τόσο ως αντικείμενα (πολύ μικρό μέγεθος, φορητότητα, άμεση προβολή των φωτογραφιών κ.α.), όσο και στο είδος της εικόνας που καταγράφουν. Ουσιαστικά έχουμε την εξέλιξη ενός ‘μονοδιάστατου’ μέσου σε πολυ-μέσο. Η πολλά υποσχόμενη εξέλιξη αυτή σε συνδυασμό με  την ενσωμάτωση φωτογραφικών μηχανών σε έξω-φωτογραφικά προϊόντα (κινητά τηλέφωνα, webcams, tablets κ.α.) επιτρέπει, θεωρητικά τουλάχιστον, στο φωτογράφο-δημιουργό με μία μόνο συσκευή να μπορεί να κάνει φωτογραφία, video, επεξεργασία των αρχείων του καθώς και δημοσιοποίηση-παρουσίαση του έργου του μέσω του internet. Ακόμα η μαζική παραγωγή (και κατανάλωση) συσκευών ψηφιακής καταγραφής εικόνας και το σχετικά χαμηλό κόστος τους σε συνδυασμό με τις ευκολίες της ψηφιακής εικόνας βοηθά σε μία πρώτη ανάγνωση την διάδοση της φωτογραφίας ως μέσου έκφρασης σε ένα ευρύτερο κοινό.

Το ερώτημα εδώ είναι αν τα αποτελέσματα αυτά αποτελούν και τους βασικούς στόχους της εξελικτικής αυτής πορείας. Αναγνωρίζοντας ότι η πορεία της εξέλιξης αυτής καθοδηγείται από έξω-φωτογραφικούς κύκλους (πληροφορική, διαφήμιση, marketing κ.α.), μπορούμε να ισχυριστούμε ότι δεν υπάρχει ταύτιση στόχων μεταξύ αυτών που οδηγούν την εξέλιξη και του φωτογράφου. Συγκεκριμένα είναι σαν να επιβλήθηκαν οι στόχοι αυτοί στο φωτογράφο-δημιουργό από την στιγμή που ένα προϊόν του δίνει περισσότερες δυνατότητες. Ο σκοπός κυκλοφορίας του προϊόντος στην αγορά είναι η εμπορική του εκμετάλλευση από τους δημιουργούς του. Για να γίνει πιο κατανοητό αυτό αρκεί να παρατηρήσουμε την συνεχή και αυξανόμενη προβολή κατ’ επίφαση νέων τεχνολογιών και προϊόντων, που διαφέρουν από τα παλαιότερα ελάχιστα. Οι νέες αυτές τεχνολογίες, που είναι έξω-φωτογραφικές και κατ’ ουσία άχρηστες (πχ GPS), γίνονται δελεαστικές και επιθυμητές μέσω της διαφήμισης. Αυτό σε συνδυασμό με την ελλιπή ή ακόμα και ανύπαρκτη τεχνική υποστήριξη σε παλιότερα προϊόντα ωθεί τον φωτογράφο-δημιουργό σε αγορά νέων προϊόντων σε ένα ατέρμονο κυνήγι της νεότερης δυνατής τεχνολογίας. Φτάνει επομένως ο φωτογράφος στο παράδοξο να σπαταλά την δημιουργικότητά του στην απόκτηση, κατανόηση και αφομοίωση της κάθε νέας τεχνολογίας. Έτσι το μέσο προσπερνά τον δημιουργό, τον οποίο όφειλε να υπηρετεί για τη δημιουργία του μηνύματος, με αποτέλεσμα το μήνυμα να καταντάει απλώς και μόνο η επιβεβαίωση του μέσου, δηλαδή να ταυτίζεται με αυτό. Αυτό οδηγεί σε μία μετανεωτερική αντίληψη της δημιουργίας, δηλαδή στην επιβράβευση αποκλειστικά ενός τεχνικά άρτιου αποτελέσματος. Το μέσο του δημιουργού αποκτά πλέον διττή ιδιότητα: της χρήσης και της κτήσης. Η αποδέσμευση ωστόσο του μέσου από την κτήση του (απάλειψη της ιδιότητας του ως εμπορικού προϊόντος) μοιάζει παράδοξη. Το γεγονός ότι τα οπτικοακουστικά μέσα αποτελούν την αιχμή του δόρατος των κλάδων της διαφήμισης και του marketing, οι οποίοι με την σειρά τους είναι τα βασικά ‘όπλα’ του ισχύοντος οικονομικού καθεστώτος, έρχεται σε αντίθεση με την ιδέα της αποδέσμευσης αυτής. Βλέπουμε λοιπόν πως η τεχνολογική εξέλιξη με αυτήν την πορεία αντί να οδηγεί στην εξάλειψη της «αύρας» του Benjamin από το μήνυμα (ως αντικείμενο), οδηγεί στην δημιουργία μιας αντίστοιχης «αύρας» γύρω από το μέσο (τεχνολογία). Αυτό οδήγησε αρκετούς θεωρητικούς να μιλήσουν ακόμα και για θάνατο της δημιουργίας-τέχνης (Derida, Adorno).

Ποια πρέπει να είναι επομένως η στάση του φωτογράφου-δημιουργού απέναντι σε αυτόν το φαύλο κύκλο;

Είναι αλήθεια ότι κάθε νέα τεχνολογία όταν παρουσιάζεται για πρώτη φορά βρίσκει αρκετούς αρνητές. Ωστόσο συγκεκριμένα για τη φωτογραφία και τον κινηματογράφο είναι αντιφατικό να εναντιωνόμαστε σε τεχνολογικές εξελίξεις αφού και οι δύο αυτοί τομείς προέρχονται από μία τεχνολογική ανάπτυξη. Υποχρέωση λοιπόν του δημιουργού ώστε να μην γίνει σκλάβος της τεχνολογίας και του ρυθμού εξέλιξής της, αλλά ούτε και συντηρητικός απέναντι σε καθετί νέο  είναι να αναπτύξει μία κριτική στάση ώστε να μπορέσει να αξιολογήσει αυτά που του προσφέρονται. Κύριος γνώμονας του δημιουργού πρέπει να είναι το μήνυμα που επιθυμεί να παρουσιάσει. Το μέσο, όσο μικρό ή μεγάλο βαθμό τεχνολογικής εξέλιξης και να έχει, είναι απλώς το εργαλείο που χρησιμοποιεί.

Βιβλιογραφία:

1. Αντόρνο, Λόβενταλ, Μαρκούζε, Χορκχάιμερ. «Τέχνη Και Μαζική Κουλτούρα». 1984. Ύψιλον/βιβλία. ISBN:960170017-X
2. Walter Benjamin. «Δοκίμια Για Την Τέχνη». 1978. Κάλβος. http://scr.bi/lUQDC4
3. Marshall McLuhan. «Understanding Media: The Extensions Of Man». http://bit.ly/kr3q4l

Σχετικές Πηγές:

1. «Νεωτερική Και Μετανεωτερική Σκέψη» http://scr.bi/jFQGJD
2. «Walter Benjamin - Marshall ΜcLuhan - Adorno και Horkheimer» http://bit.ly/jOMPdL
3. «Η Σχολή της Φρανκφούρτης και η κριτική θεωρία» http://bit.ly/anlybR

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α'*

*Διευκρινήσεις του συγγραφέα επί του άρθρου.

ΕΡ.: Αν και σε επί μέρους στοιχεία διαφωνώ, η γενική προσέγγιση σου με βρίσκει σύμφωνο. Η προτροπή σου, ο δημιουργός να αναπτύξει κριτική στάση ώστε να ισορροπήσει μεταξύ εξάρτησης και άρνησης έχει ενδιαφέρον. Σκέφτομαι... δεδομένης τη δυσκολίας αφομοίωσης των τεχνολογικών εξελίξεων, μηπως αναπόφευκτα οδηγούμαστε σε ενα μοντέλο "δύο ταυτόχρονων δημιουργών" -ενός τεχνοκράτη και ενός αισθητικού δημιουργού- όπου οι δύο θα λειτουργούν παράλληλα και συνεργατικά, για την από κοινού παραγωγή του έργου; Με αυτό το πρίσμα, είναι δυνατόν να θεωρήσουμε ότι η δημιουργία από διαδικασία ατομική, θα γίνει διαδικασία ομαδική; 'Η μήπως η ασυμβατότητα των δύο δημιουργών, θα τους αποτρέψει από μια επιθυμία για συνεργασία;

ΑΠ.: Καταρχήν θα ήθελα να κάνω ορισμένες διευκρινίσεις σχετικά με το άρθρο πριν προσπαθήσω να απαντήσω στα ερωτήματα που τέθηκαν. Η έννοια του δημιουργού γενικά μπορεί να περιλαμβάνει τον δημιουργό-επαγγελματία, τον δημιουργό-καλλιτέχνη και τον δημιουργό-ερασιτέχνη. Την διάκριση αυτή την κάνω με αποκλειστικό γνώμονα το είδος του μηνύματος του κάθε δημιουργού. Παρόλο που το άρθρο είναι γενικό ουσιαστικά εστιάζει στο δημιουργό ως καλλιτέχνη (και συγκεκριμένα τον φωτογράφο-καλλιτέχνη). Θα θεωρήσω λοιπόν τον όρο «αισθητικός» δημιουργός αδόκιμο για την παρούσα ανάλυση μιας και οι τρεις κατηγορίες (επαγγελματίας, καλλιτέχνης, ερασιτέχνης) χρησιμοποιούν κανόνες αισθητικής με τον ίδιο σχεδόν τρόπο και για τον ίδιο σκοπό, την ωραιοποίηση κυρίως, χωρίς να επηρεάζεται η φύση του μηνύματος. Επομένως αν κατάλαβα καλά με τον όρο «αισθητικό» δημιουργό ουσιαστικά γίνεται αναφορά στον καλλιτέχνη δημιουργό. Η συνεργασία του τεχνοκράτη και του καλλιτέχνη δημιουργού θεωρητικά μπορεί να δώσει μία λύση στο πρόβλημα της τεχνολογικής εξάρτισης. Ο ένας ασχολείται με τα τεχνικά-τεχνολογικά ζητήματα, και ο άλλος ασχολείται με το μήνυμα που θέλει να παραδώσει. Αυτού του τύπου κονσόρτσιουμ δημιουργών υπάρχει ήδη από τις αρχές του αιώνα και μάλιστα με πολύ μεγάλη επιτυχία στις κινηματογραφικές παραγωγές. Η φύση μίας κινηματογραφικής παραγωγής είναι τέτοια που επιβάλει την συνεργασία όχι δύο αλλά πολύ περισσότερων δημιουργών προκειμένου να δημιουργηθεί ένα συλλογικό έργο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι σε μία κινηματογραφική παραγωγή κατά την διαδικασία παραγωγής του έργου υπάρχουν δύο διακριτοί «δημιουργοί». Ο ένας είναι ο σκηνοθέτης που θα μπορούσαμε να τον ταυτίσουμε με τον καλλιτέχνη δημιουργό, αφού η δική του ιδέα είναι αυτή που πραγματώνεται (οδηγώντας στον καταχρηστικό όρο ότι ο σκηνοθέτης είναι και ο δημιουργός του κινηματογραφικού έργου). Οι σκηνοθέτες, ακόμα και τα «μεγάλα ονόματα» κατά ομολογία των ίδιων, δεν έχουν τεχνικές και τεχνολογικές γνώσεις σε σημείο πολλοί να αδυνατούν να χειριστούν την κάμερά τους. Ο άλλος είναι το τεχνικό επιτελείο (οπερατέρ, φροντιστές, ηχολήπτες, μοντέρ, φωτογράφοι κτλ). Αυτό το τεχνικό επιτελείο είναι που θα κληθεί να πραγματώσει (μέσω της τεχνολογίας, την ιδέα του σκηνοθέτη με την καθοδήγησή του φυσικά. Η συνεργασία αυτή οδήγησε πολλούς θεωρητικούς (κυρίως μαρξιστές) να αναφερθούν στον κινηματογράφο ως μία «σοσιαλιστική» τέχνη και στους κινηματογραφιστές ως «εργάτες» της τέχνης (παρέα με τους θεατρικούς). Αναλύοντας την περίπτωση του κινηματογράφου (και χρησιμοποιώντας τον όρο σκηνοθέτης χάριν ευκολίας για ολόκληρη την κινηματογραφική παραγωγή) μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο δημιουργός έχει τις ιδιότητες του επαγγελματία ή του καλλιτέχνη. Πράγματι η διάκριση αυτή που έγινε από τους ίδιους του κινηματογραφιστές αφορά αποκλειστικά το μήνυμα που θέλουν να παραδώσουν και ορίζει κατά κάποιο τρόπο και το πλαίσιο ανάγνωσής του. Έτσι από την μία έχουμε τους εμπορικούς-επαγγελματίες σκηνοθέτες, των οποίων τα έργα εντάσσονται στο πλαίσιο της βιομηχανίας της κουλτούρας (culture industry) και της μαζικής κουλτούρας (popular culture) όπως την όρισαν ο Adorno και ο Horkheimer κυρίως, και από την άλλη έχουμε τους καλλιτέχνες σκηνοθέτες που κινούνται εκτός των πλαισίων της μαζικής κουλτούρας (γεγονός που αποδεικνύεται από το πολύ μικρό κοινό στο οποίο αναφέρονται). Πράγματι παρατηρούμε ότι όντως μία εμπορική κινηματογραφική παραγωγή εντάσσεται στα πλαίσια της μαζικής κουλτούρας αφού το τελικό μήνυμα δεν καθορίζεται ελεύθερα από τον σκηνοθέτη αλλά κυρίως από την παραγωγή, η οποία μέσω του marketing χρησιμοποιεί το έργο-μήνυμα ως μέσο για εμπορική εκμετάλλευση (soundtrack, video games,theme parks, comix, παιχνίδια, είδη ρουχισμού και γενικά μία πληθώρα έξω-κινηματογραφικών προϊόντων που αναφέρονται στο αρχικό κινηματογραφικό έργο). Ωστόσο οι σκηνοθέτες αυτοί μπορούμε να πούμε ότι λόγω της παραγωγής χαίρουν άρτιου τεχνολογικού εξοπλισμού τελευταίας γενιάς (3D cameras, FullHD, 4K format, Imax, Graphics κτλ). Το πρόβλημα εδώ είναι ότι η χρήση της τεχνολογίας αυτής δεν γίνεται με στόχο το μήνυμα, δηλαδή το ίδιο το κινηματογραφικό έργο, αλλά περισσότερο χρησιμοποιείται ως μανιέρα για έναν «φτηνό» (σύμφωνα με τη σημειολογία της γραφής του κινηματογράφου) εντυπωσιασμό που εντάσσεται στα πλαίσια της μετανεωτερικής αντιμετώπισης της τέχνης. Από την άλλη οι καλλιτέχνες σκηνοθέτες ενώ έχουν απόλυτη ελευθερία πάνω στη διαμόρφωση του μηνύματος, δεν έχουν (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων) το budget για τον τεχνολογικό εξοπλισμό μίας εμπορικής παραγωγής. Παρατηρούμε λοιπόν ότι ενώ η συνεργασία εν μέρει λύνει τα προβλήματα τεχνολογικής αφομοίωσης δεν καθορίζει το είδος του μηνύματος το οποίο παραμένει στην ευχέρεια του εκάστοτε δημιουργού. Στην φωτογραφία τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Στην φωτογραφία απαντώνται και οι τρεις κατηγορίες δημιουργού (επαγγελματίας, καλλιτέχνης, ερασιτέχνης) χωρίς κάποια σαφή διάκριση. Αυτό γίνεται κυρίως λόγω της φύσης της φωτογραφίας ως αντικείμενο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε πλαίσιο ανάγνωσης. Έτσι παρατηρούμε φωτογραφίες να χρησιμοποιούνται σε διαφορετικό πλαίσιο ανάγνωσης από αυτό για το οποίο δημιουργήθηκαν (διαφημιστική καμπάνια Benetton που χρησιμοποιεί φωτογραφίες ρεπορτάζ, επιστημονικές φωτογραφίες, φωτογραφίες μόδας-διαφήμισης και αναμνηστικές φωτογραφίες που εκτίθενται σε μουσεία). Επιπλέον μέσω του Internet, των δικτύων κοινωνικής δικτύωσης και των Blogs μπορούμε να ισχυριστούμε ότι κάθε φωτογραφία δυνητικά μπορεί να ανήκει σε αναρίθμητα πλαίσια ανάγνωσης, αλλοιώνοντας έτσι την αρχική πρόθεση του φωτογράφου. Η φωτογραφία ωστόσο ως καλλιτεχνική δημιουργία μπορούμε να πούμε ότι είναι ανεξάρτητη πλαισίου ανάγνωσης και μπορεί να σταθεί αυτόνομα αφού οι κανόνες δημιουργίας της και η γλώσσα γραφής και ανάγνωσής της υπερβαίνουν τόσο το πλαίσιο ανάγνωσης όσο και τον δημιουργό τον ίδιο καθώς το μέσο που χρησιμοποιεί. Ακόμα αναλογιζόμενοι ότι η καλλιτεχνική φωτογραφία είναι πόνημα του δημιουργού της αποκλειστικά μπορούμε να πούμε ότι είναι μία ατομική τέχνη. Επομένως πιστεύω πως δύσκολα θα μπορούσε να υπάρξει συνεργασία δύο διαφορετικών φωτογράφων δημιουργών για τη δημιουργία ενός έργου σύμφωνο με τις ιδιότητες της τέχνης. Η συνεργασία ωστόσο δύο δημιουργών-καλλιτεχνών από έξω-φωτογραφικούς κύκλους μπορεί να αποδώσει πολύ καλά όταν υπάρχει ένα κοινό μήνυμα (πχ οι φωτογραφίες του R. Doisnaeu με τon Picasso και οι φωτογραφίες του P. Halsman με τον S. Dali). Σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να ισχυριστούμε ότι την θέση του καλλιτέχνη δημιουργού λαμβάνουν οι γνωστοί ζωγράφοι αφήνοντας τον ρόλο του «τεχνοκράτη» δημιουργού στον φωτογράφο. Συνεργασία σε ένδο-φωτογραφικούς κύκλους μπορούμε να βρούμε και μάλιστα πολύ καλές στον κλάδο της διαφημιστικής φωτογραφίας και της φωτογραφίας μόδας. Επειδή όμως εντάσσονται το πλαίσιο της επαγγελματικής φωτογραφίας, το μήνυμα και το πλαίσιο ανάγνωσης δεν καθορίζονται από τον-τους δημιουργούς αλλά από τους κανόνες του εμπορίου και της μαζικής κουλτούρας. Άρα, χωρίς να είμαι δογματικός, πολύ δύσκολα πιστεύω ότι θα μπορούσε να υπάρξει καλλιτεχνική δημιουργία μέσω συνεργασίας ενός «τεχνοκράτη» δημιουργού κι ενός καλλιτέχνη δημιουργού. Ακόμα και οι συνεργασίες μεταξύ δύο ή και περισσοτέρων καλλιτεχνών δημιουργών (μέσω εικαστικών ομάδων) δεν αποβλέπουν στη δημιουργία ενός συλλογικού έργου αλλά μάλλον την δημιουργία μίας συλλογής έργων με σχετικά κοινούς στόχους. Ωστόσο είναι λάθος να στεκόμαστε αρνητικά απέναντι σε τέτοιες συνεργασίες. Η φαινομενική ασυμβατότητα τεχνοκράτη και καλλιτέχνη δημιουργού ουσιαστικά είναι αποτέλεσμα μίας ελλιπούς κριτικής θεώρησης λόγω του ότι η τεχνολογία (κυρίως ψηφιακή) βρίσκεται σε «βρεφική» ηλικία. Όντως η ψηφιακή τεχνολογία έχει δημιουργήσει μία ενιαία και παγκοσμιοποιημένη γλώσσα γραφής. Η συνεχής και με ταχύτατους ρυθμούς εξέλιξή της εμποδίζει τον δημιουργό να καταλάβει τα στοιχεία της, ώστε να την αξιοποιήσει υπερβατικά δίνοντάς, του έτσι την αίσθηση ότι επισκιάζει την δημιουργική γραφή όπως έχει αναπτυχθεί από την αρχή της ανθρωπότητας. Αυτή η εμβριθής κατανόηση της τεχνολογίας, με στόχο να αποφεύγεται ο ανούσιος εντυπωσιασμός, ενδεχομένως να δώσει την απαραίτητη ώθηση στην καλλιτεχνική «τεχνολογική» δημιουργία ώστε να ενσωματωθεί από τις όποιες αισθητικές θεωρίες και θεωρίες τέχνης όχι στα πλαίσια μίας μαζικής κουλτούρας αλλά στα πλαίσια μίας αυθεντικής δημιουργίας.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β'*

*Διευκρινήσεις του συγγραφέα επί του άρθρου.

ΕΡ.: Θα συμφωνήσω μαζί σου σχετικά με το ότι η στάση ενός δημιουργού απέναντι στην τεχνολογική ανάπτυξη πρέπει να είναι προσεκτική και γεμάτη ευλάβεια. Έτσι ώστε να μην εθιστεί από την ανάπτυξη της τεχνολογίας και να μπορεί να μεταδώσει στο αναγνωστικό κοινό του αυτά που επιθυμεί. Ωστόσο θα διαφωνήσω κάθετα στο σημείο όπου λες: « Οι νέες αυτές τεχνολογίες, που είναι έξω-φωτογραφικές και κατ’ ουσία άχρηστες (πχ GPS) », καθόλου εύστοχο το παράδειγμά σου αφού θεωρό ότι είναι ένα από τα πλέων βοηθητικότατα μέσα προσανατολισμού και οδηγιών κατεύθυνσης προς μία συγκεκριμένη άγνωστη τοποθεσία, και βρίσκοντας σπίτι σε πολύ σημαντικά σημεία (π.χ. Ασθενοφόρα, Περιπολικά, Ταξί κ.α.). Τέλος θα ήθελα να μου διευκρινήσεις τι εννοείς όταν αναφέρεσαι σε τρεις κατηγορίες δημιουργού (επαγγελματίας, καλλιτέχνης, ερασιτέχνης).

ΑΠ.: Συμπληρώνοντας την προηγούμενη απάντηση θέλω να πω ότι αναγνωρίζοντας πως το αρχικό μου άρθρο ήταν αρκετά γενικό, στο σχόλιο έκανα την διευκρίνιση πως αφορά σχεδόν αποκλειστικά τον δημιουργό που ασχολείται με την φωτογραφία ως τέχνη. Για αυτόν το φωτογράφο η ύπαρξη (του κατά τ’ άλλα χρησιμότατου) GPS, και μάλιστα ενσωματωμένου στην φωτογραφική μηχανή, δεν προσφέρει τίποτα παραπάνω από την αυτόματη συμπλήρωση ενός πεδίου metadata. Παρόλο που δεν μπορώ να πω τι είναι τέχνη νομίζω ότι μπορώ να ισχυριστώ με ασφάλεια πως αυτό δεν αφορά την τέχνη. Μπορεί να αφορά συγκεκριμένους επαγγελματίες φωτογράφους που χρειάζονται πραγματικά μία ακριβή καταγραφή γεωγραφικών συντεταγμένων (αρχαιολογικές αποστολές, πολεμικούς ανταποκριτές, επιστημονικές αποστολές, φωτορεπορτάζ κτλ), για την τέχνη όμως είναι κάτι άχρηστο. Όσον αφορά την διάκριση του δημιουργού σε επαγγελματία, καλλιτέχνη και ερασιτέχνη, αυτή, όπως αναφέρεται στο σχόλιό μου, έγινε με κριτήριο το είδος του μηνύματος. Πράγματι ο επαγγελματίας ενώ μπορεί να χρησιμοποιήσει την προσωπική του αισθητική για μία φωτογραφία, δεν έχει την ελευθερία στην διαμόρφωση του μηνύματος (πχ για ένα φωτογράφο που βγάζει διαφημιστικές φωτογραφίες το μήνυμα-φωτογραφία εντάσσεται στους κανόνες διαφημιστικής φωτογραφίας, για ένα επιστημονικό φωτογράφο οι φωτογραφίες θα πρέπει να συμφωνούν με τον τομέα του κτλ). Ο καλλιτέχνης από την άλλη έχει απεριόριστη ελευθερία και όσον αφορά την αισθητική και όσον αφορά το μήνυμα (που είναι στην τελική προσωπική του υπόθεση). Ο ερασιτέχνης, και με τον όρο ερασιτέχνη εννοώ τον απλό χρήστη που θέλει μία φωτογραφική μηχανή για να βγάζει φωτογραφίες τις διακοπές του, την οικογένειά του, την παρέα του κτλ, ουσιαστικά στοχεύει σε αναμνηστικές φωτογραφίες. Η κατηγορία του «επαγγελματία καλλιτέχνη» νομίζω πως είναι παραπλανητική και εντάσσεται στην κατηγορία του επαγγελματία. Όπως και στη ζωγραφική υπήρχαν πάρα πολλοί ζωγράφοι (κυρίως πορτρετίστες και τοπιογράφοι) που ασκούσαν την ζωγραφική όχι ως τέχνη (κατά ομολογίες των ίδιων) αλλά ως εικαστικό επάγγελμα, έτσι και στην φωτογραφία συμβαίνει το ίδιο. Δεν μπορώ να δω πως η τέχνη μπορεί να γίνει επάγγελμα. Για αυτόν το λόγο σε όλες σχεδόν τις σχολές καλών τεχνών υπάρχει τομέας «εφαρμοσμένων τεχνών» που ουσιαστικά αναφέρεται σε επαγγελματίες εικαστικούς (που στοχεύουν στο να πουλήσουν τα έργα τους) σε αντίθεση με τους αυθεντικούς καλλιτέχνες που ο βασικός στόχος είναι η εξωτερίκευση των συναισθημάτων τους, των προβληματισμών τους, της αγωνίας τους κτλ.

Βαθμοί, εξετάσεις και ...περίεργεια

Χτες σας παρουσίασα αναλυτικά αποτελέσματα της εξέτασης για το εργαστηριακό μέρος του μαθήματος, καθώς και για το σύνολο των ασκήσεων που παραδόθηκαν.

Σήμερα, οι βαθμοί σας ανακοινώθηκαν, από αύριο το πρωί θα μπορείτε να τους μάθετε.

Βέβαια, κανείς δεν είναι αλάθητος. Μια από τις έννοιες του καλού δασκάλου, οφείλει να είναι το αν μπόρεσε να αποτιμήσει δίκαια και αποτελεσματικά τις επιδόσεις και την αξία των μαθητών του. Είχα την ίδια περιέργεια. Οι πίνακες που βλέπετε με βοήθησαν να βρω την απάντηση...

Σύγκριση τελικού βαθμού ως προς την εξέταση

 Σύγκριση εξέτασης ως προς τον τελικό βαθμό

Ε.ΨΗ.ΜΕ. // Επισκόπηση βαθμολογίας, εξέτασης και ασκήσεων

Το Μάρτιο ξεκινήσαμε πάνω από εκατό, συνεχίσαμε οι περισσότεροι, καταλήξαμε οι μισοί... Ελπίζω η πορεία να άξιζε για εσάς, όπως και για 'μενα.

Οι οριστικοί βαθμοί για το εργαστηριακό μέρος του μαθήματος θα ανακοινωθούν σύντομα. Σας παρουσιάζω ενδεικτικά αποτελέσματα της αξιολόγησης σας ανά ενότητα. Μπορείτε να αντιπαραβάλλετε τα στοιχεία από τους πίνακες και τα κριτήρια αξιολόγησης με τον Οδηγό απολογισμού ως προς την επίτευξη των μαθησιακών στόχων του μαθήματος για να εντοπίσετε τυχόν αδυναμίες και περιθώρια βελτίωσης.

Όπως και να 'χει, μπράβο σας που φτάσατε ως εδώ!

Π01 // "Πίνακας βαθμολογίας για το εργαστηριακό μέρος του μαθήματος"

Ε01 // "Εξέταση για το εργαστηριακό μέρος του μαθήματος"

Α01 // "Εικόνα και Τεχνολογία" // Α' ΜΕΡΟΣ

Α01 // "Εικόνα και Τεχνολογία" // Β' ΜΕΡΟΣ

Α02 // "Ψηφιακές Μορφές Οπτικοακουστικού Περιεχομένου"

Α03 // "Εφαρμογές χρήσης του de facto προγράμματος επεξεργασίας ψηφιακών φωτογραφικών εικόνων Adobe Photoshop"

Α04 // "Αναζήτηση, εφαρμογή, και επίδειξη τεχνικών επεξεργασίας ψηφιακών φωτογραφικών εικόνων" 

Α05 // "Διαχείριση Φωτογραφικών Αρχείων Μορφής RAW"

Α06 // "Διαχείριση Μεταδεδομένων για Φωτογραφικές Εικόνες"

Α07 // "Μορφή & Περιεχόμενο: Εισαγωγή στην HTML"

iPhone 4 Retina display: Μύθος ή πραγματικότητα;*,**

*Το παρόν άρθρο αποτελεί εργασία που υποβλήθηκε στα πλαίσια του μαθήματος ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙΙ(Θ) και δημοσιεύεται με την άδεια του συγγραφέα.
**Άλλες αντίστοιχης θεματικής εργασίες, είναι επίσης διαθέσιμες εδώ και εδώ.

ΤΜΗΜΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ & ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ

Ε01-ΜΥΘΟΣ 'Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ;

μια εργασία του

ΠΕΤΡΟΥ ΒΕΡΩΝΗ-07007

για το θεωρητικό μέρος του μαθήματος ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙΙ

Διδάσκων: ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΚΚΟΡΗΣ

Εαρινό Εξάμηνο 2010-2011

Το iPhone 4 είναι μία συσκευή η οποία έχει ξεφύγει από τα πλαίσια μιας κινητής τηλεφωνικής συσκευής και έχει φτάσει στο επίπεδο ενός σύγχρονου υπολογιστή χειρός. Η οθόνη του iPhone 4 είναι ένα από τα βασικότερα εξαρτήματά του καθώς τα όποια δεδομένα οφείλουν να προβάλλονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Η Apple κατασκεύασε μία οθόνη για το iPhone 4, την αποκαλούμενη ως Retina display η οποία, πέραν των χαρακτηριστικών που αφορούν τη φωτεινότητα, την απόδοση των χρωμάτων και την αντίθεση, προσδοκά να πετύχει μία ανάλυση ισοδύναμη με αυτή του ανθρώπινου ματιού. Δηλαδή το ανθρώπινο μάτι να μην είναι σε θέση να διακρίνει το πλήθος των εικονοστοιχείων που την αποτελούν.
Οι προσδοκίες της Apple είναι αρκετά υψηλές και πέραν της σημαντικής της προσπάθειας να υλοποιήσει το στόχο της δέχτηκε πολλές αμφισβητήσεις. Μία από αυτές συναντάται στο άρθρο του Matt Buchanan στο gizmodo.com και στηρίζεται στα λεγόμενα των Raymond Soneira, William H.A. Beaudot και Ethan Rossi. Το άρθρο του Matt Buchanan καταλήγει με το γενικευμένο συμπέρασμο ότι ο παράγοντας ο οποίος καθορίζει το αν οι προσδοκίες τις Apple υλοποιήθηκαν είναι η απόσταση από την οποία ο παρατηρητής κοιτάζει την οθόνη.
Ωστόσο, τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά της οθόνης Retina display είναι διαθέσιμα. Συγκρίνοντάς αυτά με τις ιδιότητες του ανθρώπινου ματιού οι οποίες προέκυψαν από βιολογικές και φυσικές έρευνες καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως η απεικόνιση Retina Display ανταποκρίνεται στις προσδοκίες της Apple για την κατασκευή μίας οθόνης όπου η ανάλυσή της ταυτίζεται με αυτή του ανθρώπινου ματιού κοιτάζοντας από μία δεδομένη απόσταση η οποία είναι η ιδανικότερη ώστε ο άνθρωπος να αντιλαμβάνεται την εικόνα φυσιολογικά. Παρά ταύτα το ανθρώπινο μάτι μπορεί να διακρίνει και σε κοντινότερη απόσταση ανεξαρτήτως αν η αντίληψη της εικόνας είναι περιορισμένη οπότε η ανάλυση της οθόνης του iPhone 4 θα μπορούσε σε ειδικές περιπτώσεις να θεωρηθεί μη επαρκής.

Λέξεις Κλειδιά: iPhone 4, Retina display, ανάλυση οθόνης, οπτική οξύτητα, ppi, visual acuity.

Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας των τελευταίων ετών έχει επιβάλει ανάγκες στο σύγχρονο άνθρωπο. Πρωταρχικός στόχος των κατασκευαστών είναι να βελτιώνουν συνεχώς την τεχνολογία των κατασκευών τους ώστε να ανταγωνιστούν κατά μία έννοια τις ικανότητες της ίδιας της φύσης. Είναι αναπόφευκτο αυτή η τάση να μην αγγίξει το χώρο της εικόνας ο οποίος κατέχει ένα μεγάλο τμήμα στην αντίληψη του ανθρώπου για το περιβάλλον στο οποίο δρα και εξελίσσεται. Η αναπαραγόμενη εικόνα από τις συσκευές πρέπει να μοιάζει όσο το δυνατό περισσότερο με την πραγματικότητα που βρίσκεται μπροστά στα μάτια του ανθρώπου. Τα μέσα απεικόνισης πλέον είναι αρκετά, χάρις την είσοδο στην ψηφιακή εποχή, η απεικόνιση ξέφυγε από τα σχετικά στενά πλαίσια της εκτύπωσης και της προβολής. Εκτός από αυτά, τα οποία παρόλο που το τελικό αποτέλεσμα μοιάζει με την αναλογική τεχνική, ο τρόπος δημιουργίας τους έχει αλλάξει ριζικά. H δημιουργία νέας τεχνολογίας οθονών έχει φέρει μια επανάσταση. Πλέον υπάρχει η δυνατότητα μέσω της οθόνης ακόμη και κάθε καθημερινή χρηστική συσκευή να έχει τη δυνατότητα απεικόνισης. Συσκευές που συνοδεύουν τον άνθρωπο συνεχώς είναι πλέον απαραίτητες, τέτοιες συσκευές είναι τα κινητά τηλέφωνα, τα οποία πλέον δε λειτουργούν σαν απλά μέσα φωνητικής επικοινωνίας. Μπορούν να στηρίξουν όλες τις σύγχρονες μορφές μεταφοράς δεδομένων και να αναγάγουν την επικοινωνία σε ένα πολυδιάστατο επίπεδο δίνοντας τη δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας και μέσω οπτικής επαφής. Επίσης είναι συσκευές ικανές να κάνουν ότι μπορεί να κάνει κι ένας σύγχρονος ηλεκτρονικός υπολογιστής, όπως να προσφέρουν ψυχαγωγία, τη δυνατότητα ανάγνωσης βιβλίων σε ψηφιακή μορφή, υπηρεσίες ίντερνετ, μπορούν να λειτουργήσουν σαν φωτογραφικές μηχανές ή βιντεοκάμερες και πολλές άλλες λειτουργίες. Μια τέτοιου είδους συσκευή πρέπει να μπορεί να απεικονίσει όσο το δυνατόν καλύτερα εικόνες, κείμενα κλπ. Οι κατασκευαστές προσπαθούν να κατασκευάσουν οθόνες κινητών τηλεφώνων οι οποίες γίνονται, όσο είναι εφικτό, μεγαλύτερες για τα δεδομένα μιας τέτοιου είδους συσκευής, φωτεινότερες, ευκρινέστερες.

Εντός όλου αυτού του κλίματος βελτιστοποίησης η Apple κατασκεύασε και έδωσε στην αγορά την τελευταία γενιά του κινητού τηλεφώνου της, iPhone 4 για το οποίο προβάλει ως το δυναμικότερο χαρακτηριστικό του την οθόνη του, Retina Display. Για την οποία αναφέρει χαρακτηριστικά πως πρόκειται για την "[...] ευκρινέστερη, πιο ζωντανή, υψηλής ανάλυσης οθόνη τηλεφώνου που υπήρξε ποτέ". Επίσης στην αρχική σελίδα του προϊόντος αναφέρεται ότι "[...] χάρη στην οθόνη Retina, ό, τι δείτε και κάνετε στο iPhone 4 μοιάζει καταπληκτικό. Αυτό συμβαίνει γιατί η πυκνότητα των εικονοστοιχείων στην οθόνη Retina είναι τόσο υψηλή, που τα μάτια σας δεν είναι σε θέση να διακρίνουν τα μεμονωμένα εικονοστοιχεία. Που σημαίνει, το κείμενο σε βιβλία, ιστοσελίδες, και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο είναι ομαλά σε οποιοδήποτε μέγεθος. Εικόνες σε παιχνίδια, ταινίες και φωτογραφίες “βγαίνουν” από την οθόνη. Και τα πάντα είναι πιο ευκρινή". Η Appple ισχυρίζεται πως το ανθρώπινο μάτι δε μπορεί να διακρίνει τα εικονοστοιχεία τα οποία αποτελούν την οθόνη οπότε η εικόνα που προβάλεται είναι σαν μία εικόνα του πραγματικού κόσμου. Ουσιαστικά πρόκειται για μία οθόνη 3,5 ιντσών η οποία αποτελείται από 614.400 εικονοστοιχεία, 960 στον ένα άξονα και 640 στον άλλο. Αυτό σημαίνει πως η ανάλυση της οθόνης φτάνει τα 326 ppi με το πλάτος κάθε εικονοστοιχείου της οθόνης να είναι 78 μικρόμετρα. Η Apple βασιζόμενη στη φυσιολογία του ματιού πως η μέγιστη ανάλυση κατά την οποία το μάτι δεν μπορεί να διακρίνει τα όρια των εικονοστοιχείων που απαρτίζουν την οθόνη είναι τα 300 ppi σε συνάρτηση με την φυσιολογική απόσταση θέασης από τη συσκευή, στήριξε τον ισχυρισμό της.

Αυτός ο φαινομενικά ακραίος ισχυρισμός όπως είναι λογικό γέννησε αρκετές αμφισβητήσεις. Μία από αυτές αναρτήθηκε από τον Matt Buchanan στο gizmodo.com και αναφέρεται στην επιστολή του Raymond Soneira, πρόεδρου του DisplayMate, γνωστού για τις αναλύσεις περί οθονών, ο οποίος θεωρεί τον ισχυρισμό της Apple ένα marketing τρυκ και μόνο, διότι δε στηρίζεται σε υπαρκτά χαρακτηριστικά. Τεκμηριώνει λέγοντας πως η ανάλυση του αμφιβληστροειδούς χιτώνα του ανθρώπινου ματιού μετράται με γωνιακή μονάδα μέτρησης η οποία είναι 50 κύκλοι ανά μοίρα. Ένας κύκλος είναι ένα ζεύγος γραμμών, το οποίο αντιστοιχίζεται με δύο εικονοστοιχεία, οπότε η γωνιακή ανάλυση του ματιού είναι 0.6 λεπτά του τόξου ανά εικονοστοιχείο. Έτσι, αν κρατάτε ένα iPhone στην τυπική απόσταση των 12 ιντσών από τα μάτια, για να είναι αληθής ο ισχυρισμός της Apple, η ανάλυση θα έπρεπε να ήταν 716 ppi. Για να είναι αρκετή η ανάλυση των 318 ppi, η απόσταση θα έπρεπε να έφτανε τις 18 ίντες. Οπότε, η οθόνη του iPhone 4 έχει σημαντικά χαμηλότερη ανάλυση από αυτήν του αμφιβληστροειδούς. Χρειάζεται μια ανάλυση σημαντικά υψηλότερη από αυτή του αμφιβληστροειδή για να φαίνεται τέλεια μια εικόνα σε αυτόν. Επίσης πρόσθεσε πως στις 12 ίντσες η μονοδιάστατη διαφορά είναι 326/477=68%. Αλλά όσον αφορά το εικονοστοιχείο το οποίο είναι δισδιάστατο, η τιμή στο τετράγωνο είναι 0.47, οπότε το iPhone απέχει περισσότερο από δύο φορές στο να αγγίζει την ανάλυση του αμφιβληστροειδούς στην απόσταση των 12 ιντσών. Με άλλα λόγια, η οθόνη θα έπρεπε να ήταν 1.3 μεγαπίξελ, αντί των 0.6, ώστε να θεωρείται μια οθόνη αντίστοιχης ανάλυσης με αυτή του αμφιβληστροειδή.

Στη συνέχεια του άρθρου έρχεται ο αντίλογος από τον William H.A. Beaudot, πρόεδρο του KyberVision, ο οποίος υποστηρίζει πως ο ισχυρισμός της Apple δεν είναι απλά ένα διαφημιστικό κόλπο αλλά μια θεωρία η οποία βασίζεται στην οπτική οξύτητα 20/20. Οπτική οξύτητα 20/20 σημαίνει πως ένα μέσο φυσιολογικό ανθρώπινο μάτι δύναται να διακρίνει δύο σημεία τα οποία χωρίζονται από ένα λεπτό του τόξου (1/60 μοίρες). Μία οπτική γωνία του ενός λεπτού του τόξου φαίνεται από απόσταση ενός ποδιού (12 ίντσες) που αντιστοιχεί σε μέγεθος μιας κουκίδας μεγέθους 89 μικρόμετρων ή ένα εικονοστοιχείο μεγέθους αντίστοιχο ανάλυσης 286.5 ppi. Ενώ στην οθόνη του iPhone 4 έχουμε 326 ppi, το οποίο είναι 14% υψηλότερο από αυτό που θα περίμενε κανείς από ένα μέσο φυσιολογικό μάτι οπτικής οξύτητας 20/20. Θα ήταν άδικο και παραπλανητικό να κατακριθεί το marketing της apple με τέτοια βάση. Δεδομένου ότι αυτή η οθόνη είναι σε θέση να παρέχει στον αμφιβληστροειδή μια εικόνα με χωρική συχνότητα που φτάνει τους 50 κύκλους ανά μοίρα όταν βρίσκεται σε απόσταση 18 ιντσών, ταυτίζεται σχεδόν με την ανάλυση του αμφιβληστροειδούς σύμφωνα με το θεώρημα του Nyquist- Shannon περί δειγματοληψίας ανέφερε ο William H.A. Beaudot. Τέλος στο άρθρο παρατίθεται η γνώμη του Ethan Rossi από το Κέντρο Οπτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ ο οποίος λέει πως “το iPhone 4 ξεπερνά τις ικανότητες του μέσου τυπικού ανθρώπινου ματιού οπτικής οξύτητας 20/20” από απόσταση 16 και 12 ιντσών. Αν φτάσετε σε απόσταση 3 ιντσών θα δείτε τα εικονοστοιχεία. Επίσης διευκρίνισε πως σε απόσταση 10 ιντσών τα εικονοστοιχεία θα είναι μεγαλύτερα από 1 λεπτό του τόξου, το οποίο είναι ισοδύναμο με όραση 20/20. Το άρθρο του Matt Buchanan καταλήγει στο συμπέρασμα πως τελικώς το όλο θέμα εξαρτάται από την απόσταση στην οποία βρίσκεται η συσκευή από το πρόσωπό μας.

Το ανθρώπινο μάτι έχει ένα όριο οπτικής οξύτητας κάτω από το οποίο ένα αντικείμενο περνά απαρατήρητο. Το όριο αυτό διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο αλλά ως βάση θα θεωρήσουμε την περίπτωση ενός μέσου φυσιολογικού ματιού με οπτική οξύτητα 20/20. Το φως εισέρχεται στο μάτι περνώντας από την κόρη διασχίζει το φακό και προβάλλεται στον αμφιβληστροειδή στο πίσω μέρος του ματιού. Οι εξοφθάλμιοι μύες κινούν το βολβό του ματιού ώστε να μπορεί να εστιάζει μιας και το μάτι μπορεί να εστιάζει μόνο στο κέντρο του αμφιβληστροειδούς, του ονομαζόμενου βοθρίου.
Ο αμφιβληστροειδής είναι ένα μωσαϊκό το οποίο αποτελείται από δυο βασικούς τύπους φωτοϋποδοχείς: Τα κωνία και τα ραβδία. Τα ραβδία είναι ευαίσθητα στο μπλέ και πράσινο φως με μέγιστη ευαισθησία από τα 498 nm, χρησιμοποιούνται για την όραση σε χαμηλές φωτιστικές συνθήκες. Επίσης υπάρχουν τρεις τύποι κωνίων οι οποίοι μας δίνουν την αντίληψη των χρωμάτων: L-κόκκινο, με μέγιστη ευαισθησία από 564 nm, Μ-Πράσινο με μέγιστη ευαισθησία από 533 nm και S-μπλε με μέγιστη ευαισθησία από 437 nm.
Τα κωνία είναι συγκεντρωμένα κυρίως σε μία περιοχή κοντά στο κέντρο του αμφιβληστροειδούς η οποία ονομάζεται περιοχή του βοθρίου. Η μέγιστη συγκέντρωση των κωνίων είναι περίπου 180.000 ανά τετραγωνικό χιλιοστό στην περιοχή του βοθρίου ενώ αυτή η πυκνότητα μειώνεται γρήγορα έξω από αυτή την περιοχή και φτάνει στη συγκέντρωση των 5.000 ανά τετραγωνικό χιλιοστό. Επίσης υπάρχει και ένα τυφλό σημείο για το οποίο ευθύνεται το οπτικό νεύρο πάνω στο οποίο δεν υπάρχουν φωτοϋποδοχείς.

Ο τυπικός ορισμός της οπτικής οξύτητας είναι (20/20) η δυνατότητα να επιλυθεί ένα χωρικό πρότυπο σχέδιο διαχωρισμένο από μία οπτική γωνία του ενός λεπτού του τόξου. Αφού μία μοίρα περιέχει 60 λεπτά, μία οπτική γωνία ενός λεπτού του τόξου είναι 1/60 της μοίρας. Το όριο της χωρικής ανάλυσης προέρχεται από το γεγονός ότι μία μοίρα μιας σκηνής προβάλλεται σε 288 μm του αμφιβληστροειδούς του ματιού. Σε αυτά τα 288 μm Υπάρχουν 120 αισθητήρια κωνικά κύτταρα συγκεντρωμένα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αν περισσότερες από 120 εναλλασώμενες μαύρες και άσπρες γραμμές είναι μαζεμένες δίπλα δίπλα σε μία συγκεκριμένη μοίρα σημείου προβολής, στο ανθρώπινο μάτι θα εμφανιστεί σαν να είναι ένα γκρι χρώμα. Με τριγωνομετρία είναι εφικτό να υπολογιστεί η ανάλυση του ματιού για τη συγκεκριμένη απόσταση από το φακό του ματιού.

Για την περίπτωση της μέσης φυσιολογικής οπτικής οξύτητας η γωνία θ είναι 1/60 της μοίρας. Με τη διχοτόμηση αυτής της γωνίας έχουμε ένα ορθογώνιο τρίγωνο με γωνία θ/2 η οποία είναι 1/120 της μοίρας. Χρησιμοποιώντας αυτό το ορθογώνιο τρίγωνο είναι εύκολο να υπολογίσουμε το μήκος Χ/2 για μια δεδομένη απόσταση d.

X/2=d (εφθ/2)

Η απόσταση d από το μάτι μας και ένα αντικείμενο, στο οποίο προσπαθούμε να εντοπίσουμε μια πάρα πολύ λεπτή γραμμή σαν γρατσουνιά, είναι περίπου 12 ίντσες, μία άνετη απόσταση για να μπορούμε να δούμε. Στην απόσταση των 12 ιντσών, η κανονική οπτική οξύτητα είναι 0,00349 ίντσες (88,646 μικρόμετρα), Αυτό σημαίνει πως αν είχαμε εναλλασώμενες μαύρες και άσπρες γραμμές οι οποίες είχαν πάχος 0,00349 ίντσες στους περισσότερους ανθρώπους θα φαινόταν σαν ένα τόνο του γκρι.

Με βάση τη φυσιολογία του ανθρώπινου ματιού σε συνάρτηση με τα τεχνικά χαρακτηριστικά της οθόνης Retina display του iPhone 4, δε μπορεί να γίνει διάκριση των εικονοστοιχείων που την αποτελούν μιας και το όριο διάκρισης μεταξύ δυο γραμμών, άσπρης και μαύρης, είναι το πάχος των 88,5 μικρόμετρων ενώ το πλάτος των εικονοστοιχείων της οθόνης Retina είναι μόλις 78 μικρόμετρα, αυτό ισχύει σε απόσταση θέασης 12 ιντσών. Οι 12 ίντσες έχουν αποδειχθεί μέσω πειραματικών διαδικασιών, πως είναι η ιδανική απόσταση για να μπορούμε να εστιάζουμε ομαλά χωρίς να πιέζονται οι εξοφθάλμιοι μύες και το οπτικό μας πεδίο να μην περιορίζει την αντίληψη κατά την μεταφορά των ερεθισμάτων στον εγκέφαλο παρόλο που μπορούμε να δούμε, πολύ περιορισμένα, και σε αρκετά μικρότερη απόσταση. Το ότι μπορεί το ανθρώπινο μάτι να διακρίνει τα εικονοστοιχεία της οθόνης του iPhone 4 δεν είναι εσφαλμένη εικασία, πιθανότατα μπορεί, αλλά σε μία απόσταση η οποία θα αρκούσε μόνο για τη θέαση των εικονοστοιχείων. Το κρίσιμο σημείο επομένως είναι η απόσταση από την οποία βρίσκεται η οθόνη από τα μάτια, αυτό και μόνο δίνει μία βάση υποκειμενικότητας μιας και υπάρχουν μεταβολές από άνθρωπο σε άνθρωπο και διαφέρει πολλές φορές η προσέγγιση με την οποία κοιτάζει κανείς κάθε φορά μία εικόνα. Από την άλλη πλευρά ο βαρύγδουπος ισχυρισμός της Apple ήταν υπερβολικός, καθότι η συσχέτιση μίας συσκευής απεικόνισης με την αντίληψη του ανθρώπινου ματιού με τα σημερινά τεχνολογικά δεδομένα δεν έχει ιδιαίτερη βάση. Ναι μεν τα το ανθρώπινο μάτι έχει όρια αλλά είναι αρκετά υψηλά ώστε να έρθουν σε αντιπαράθεση με την υπάρχουσα τεχνολογία.

Πηγές:

1. Matt Buchanan (2010): The iPhone 4 Retina Display Controversy,  <http://gizmodo.com/5561351/the-iphone-4-retina-display-controversy>
2. Chris Brandrick (2010): iPhone 4ʼs Retina Display Explained,  <http://www.pcworld.com/article/198201/iphone_4s_retina_display_explained.html>
3. William H.A Beaudot (2010): Apple “Retina Display” in iPhone 4: a Vision Scientist Perspective,  <http://www.kybervision.com/Blog/files/AppleRetinaDisplay.html>
4. Brian X. Chen (2010): iPhone 4ʼs “Retina” Display Claims Are False Marketing, <http://www.wired.com/gadgetlab/2010/06/iphone-4-retina/>
5. R. N. Clark (2005): Notes on the Resolution and Other Details of the Human Eye,  <http://www.clarkvision.com/articles/eye-resolution.html>
6. NDT Resource Center, Iowa State University: Visual Acuity of the Human Eye, <http://www.ndt-ed.org/EducationResources/CommunityCollege/PenetrantTest/ Introduction/visualacuity.htm>
7. John Blaha: Limit to Human Vision & Effect on Optimum Digital Image Resolution,  <http://www.blaha.net/Main%20Visual%20Acuity.php>
8. Popular Mechanics: Does the iPhone 4ʼs Retina Display Ignore the Science of Optics? <http://www.popularmechanics.com/technology/gadgets/reviews/iphone-4-retinal-display- optics?click=pm_news>
9. Apple: iPhone Retina Display, <http://www.apple.com/iphone/features/retina-display.html>

Ε.ΨΗ.ΜΕ. // Περί των εργαστηρίων της Πέμπτης 16/6

Αύριο Πέμπτη, η εξέταση για το εργαστηριακό μέρος του μαθήματος θα διεξαχθεί κανονικά.

(Γενική Συνέλευση του εκπαιδευτικού προσωπικού του Τμήματος στις 10:30 π.μ.)

Ε.ΨΗ.ΜΕ. // Υποδείξεις για την παράδοση των ασκήσεων

Παρατηρώ την κίνηση στον pitho και αντιλαμβάνομαι πως πολλοί από εσάς εργάζεστε πυρετωδώς για να διεκπεραιώσετε και να υποβάλετε τις εργασίες σας. Με αφορμή ασκήσεις τις οποίες κοίταξα δειγματοληπτικά, σας γράφω μια δική μου υπόδειξη-συμβουλή:

'Οπως σε όλα τα πράγματα στη ζωή, έτσι και εδώ, κάθε τι διαχωρίζεται στους τύπους και στην ουσία. Συχνά παραβλέπουμε τους τύπους, επιθυμώντας να επικεντρώσουμε στην ουσία. Επειδή όμως οι τύποι είναι αυτοί που φαίνονται σε πρώτη ανάγνωση, παραβλέποντας να δώσουμε προσοχή στη λεπτομέρεια, υποβαθμίζουμε το "φαίνεσθαι" και κινδυνεύουμε να αδικήσουμε το "είναι".

Με άλλα λόγια η προσοχή στη λεπτομέρεια μπορεί να παραπλανήσει και να αμβλύνει την κρίση επί της ουσίας, προς όφελος μας, αλλά ισχύει και το αντίθετο. Φροντίστε ώστε κάθε άσκηση που παραδίδετε, όχι μόνο να είναι αλλά και να δείχνει προσεγμένη.

Κακή ονοματοδοσία των αρχείων, λάθη όπως χρήση "Ο(μικρον)" αντί "0(μηδέν)", αναγραφή του username αντί του πενταψήφιου αριθμού μητρώου, παραλείψεις ως προς τη μορφοποίηση της σελίδας τίτλου μιας γραπτής αναφοράς, ορθογραφικά λάθη... Όλα αυτά προδιαθέτουν αρνητικά τον κριτή της δουλειάς σας. (στην παρούσα περίπτωση, εμένα, δηλαδή...)

Προγραμματίστε το χρόνο σας κατάλληλα, ώστε μετά την υλοποίηση της κάθε άσκησης να υπάρξει χρόνος όπου θα ελέγξετε το αποτέλεσμα. Ο καλύτερος τρόπος είναι, μόλις τελειώσετε μια άσκηση, να αντιπαραβάλλετε και να συγκρίνετε βήμα προς βήμα τις απαιτήσεις και προδιαγραφές της εκφώνησης ως προς το τελικό σας αποτέλεσμα. Στη συνέχεια σημειώστε κάπου τις διορθώσεις που πρέπει να γίνουν, προχωρήστε με την υλοποίηση των υπόλοιπων ασκήσεων, και επιστρέψτε αργότερα για να "κλείσετε" τις εκκρεμότητες.

Υ.Γ.: Αν δεν απατώμαι, φημολογείται ότι ο Degas απέσυρε τα έργα του από μια έκθεση, διότι ταράχθηκε από τις κορνίζες στις οποίες τα είχαν τοποθετήσει...